Joost van den Toorn, Last Supper Ashtray, 2014, in bezit kunstenaar, foto: Tom Haartsen, te zien in Groningen
*De dubbeltentoonstelling van Joost van den Toorn in het Groninger Museum (vooral bronzen) en het Princessehof Leeuwarden (keramisch werk) is ‘Something to believe in’ genoemd. Een sculptuur uit 2013 met Hitler aan het kruis, het woord sex boven zijn hoofd, te zien in Groningen, heet ook zo. Volgens Van den Toorn willen mensen per se iets om in te geloven, het maakt niet uit waarin, ook al is dat soms heel kwalijk. Het 'doorwerken' van ideeën - Hitler aanvankelijk aanbeden en pas later bij het grof vuil beland - vindt de kunstenaar 'heel interessant' om te volgen.
Titels aan zijn beelden geeft hij pas achteraf, voorzien van een mogelijke betekenis worden ze daarna de wereld ingestuurd om hun werk te doen. Ruud Schenk stelt in een beschouwing over de kunstenaar in het Groninger Museum-magazine: ‘Van den Toorn is in dit opzicht een soort sjamaan of alchemist, die probeert door bezieling van de materie spirituele waarden tot uitdrukking te brengen, en door het samenbrengen van tegenstellingen een innerlijk verscheurde wereld te helen.’
Joost van den Toorn, op de voorgrond: 'Something to believe in' (2013), daar achter: 'Heilige kip (1988), eigen foto, te zien in Groningen
Van den Toorn(1954) volgde tussen 1976 en 1980 de opleiding beeldhouwen op de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en liet zich daarna inspireren door de (oude) culturen van onder meer Mexico en Japan. Wie een zaal met zijn werk overziet, voelt zich door elkaar geschud als een soort Alice die beurtelings met Lewis Carroll door Wonderland en met Jeroen Bosch door een griezeluniversum aan de wandel gaat. Nachtmerries zullen we er niet van krijgen, de kunstenaar beschikt over een aangenaam absurd gevoel voor humor.
In ‘Last Supper Ashtray’ – uit 2014 - zit een hond met een kruis op zijn kop in een asbak. Waar kunnen we (nog) in geloven als we die sculptuur duiden? Schenk: ‘Jezus is in de loop der eeuwen door tal van dieren gesymboliseerd, onder andere door de vis, het lam, de pelikaan, en (….) ook door de mythische vogel Phoenix. Dus waarom niet ook door een puppy? Dieren zijn in het werk van Van den Toorn vaak brengers van vriendschap en troost.’
De expositie ‘Joost van den Toorn: Something to believe in’ in het Groninger Museum en Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden duurt tot en met 8 januari 2017. Voor meer informatie: http://www.groningermuseum.nl en http://www.princessehof.nl.
Joost van den Toorn, Sit-down comedian, 2014, collectie Belgraver, foto Tom Haartsen, te zien in Keramiekmuseum Princessehof Leeuwarden
