Door Antje von Graevenitz
*Economische veranderingen hebben soms immense effecten op een kleine Nederlandse gemeenschap. Toen het Zweedse energiebedrijf Vattenvall in 2009 Nuon overnam – waarin Diepenheim als onderdeel van de gemeente Hof van Twente veel aandelen had – betekende dat een zegen voor de inwoners. Gelukkig koos de gemeenteraad niet alleen voor een prestigieus zwembad en een sporthal, maar ook voor daadkrachtige ondersteuning van culturele evenementen: muziek, theater en beeldende kunst. Er werd met grote vaart aan gewerkt; al eerder werd het gebouw van Kunstvereniging Diepenheim geopend, ontworpen door het plaatselijke architectenbureau Ten Dam/De Leeuw met een knipoog naar de traditie van De Stijl.
Voor tussen de typisch Hollandse bakstenen huizen werd gekozen voor een opvallende ‘Fremdkörper‘. Binnen lijken de ruimtes van de twee verdiepingen op een vloeiende manier in elkaar over te gaan. Kleine podia zorgen ervoor dat kunstwerken met enige ‘poeha‘ kunnen worden gepresenteerd. Om de hoek staat ‘Drawing Centre Diepenheim’, een expositieruimte volledig gericht op hedendaagse tekeningen.
Sinds anderhalf jaar organiseren curator Alexandra Landré en haar collega Nanette Kraaijkamp voor beide locaties een wisselend programma met vooral jonge kunstenaars. Dat vergt moed en een grote kennis van de mogelijkheden.
In het ‘Drawing Centre’ toont Nanette Kraaijkamp nu onder de titel ‘Botanica’ kleine tot muurgrote tekeningen van jonge Nederlanders die zich door het thema planten of abstracte begrip 'natuur’ lieten inspireren. In deze groep komt vooral Charlotte Schrameijer naar voren, oud-studente van de Gerrit Rietveld-Academie, met tekeningen zonder omlijsting. Alle getekende tussenruimtes zijn uit het papier geknipt en vervolgens met een geringe afstand tot de muur vastgezet. Wat op het eerste gezicht op een chaotisch vlechtwerk van planten lijkt, kan bij nader bezien bijvoorbeeld een nest bloemen met afval in het midden zijn. De bezoeker wisselt zijn kijkhouding van dichtbij tot één meter afstand en ziet heel verschillende dingen. Het medium tekening op papier is zo haast reliëfkunst geworden.
In het andere gebouw gaf Landré het podium aan de jonge beeldhouwer Jonathan van Doornum (nu resident aan de Rijksakademie in Amsterdam), die met de in elkaar vloeiende ruimtes voor zijn plastische werken aardig wist om te gaan. Hij presenteert op een soort drager-armen van metaal een superlang uitgerekte ‘hengel’ vanaf de benedenruimte door het trappenhuis naar boven. De ‘hengel‘ eindigt bij een klein dakraampje en is daar vastgezet. Wat of wie moet er worden binnen gehengeld? De humor spat ervan af.
Voor andere werken koos hij het thema gaskachel of fakkel, ze verbeelden het veelzijdige onderwerp energie met rook, damp of vlam. De kunstenaar bedoelt het niet alleen ‘afbeeldend, maar algemeen spiritueel‘. Het vluchtige heeft zijn belangstelling, hij schijnt het in statische beelden te willen vangen. Op die manier moet je de titel van zijn tentoonstelling begrijpen, want letterlijk genomen is die afschuwelijk: ‘Killing Two Birds With One Stone‘ (Twee vliegen in één klap staan.) Dat betekent zoiets als dat de verbeelding in meer dan één richting effectief is.
Zijn we misschien in een surrealistisch bedoelde tentoonstelling beland? Want ook René Magritte kon op dergelijke gruwelbeelden komen. Heel duidelijk wordt dit bij Van Doornum nog niet, maar de verbeelding krijgt bij hem ruim baan. Zoals ook overal elders in het prachtige Diepenheim.
Kunstvereniging Diepenheim: Jonathan van Doornum: ''Killing Two Birds with One Stone'. 18 maart t/m 5 juni 2017
Drawing Centre Diepenheim: Botanica. Emmy Bergsma, Hommarus W. Brusche, Nikki van Es, Arja Hop & Peter Svenson, Jolanda Schouten, Charlotte Schrameijer, Sigrid van Woudenberg. 18 maart t/m 5 juni 2017
Website: http://www.kunstvereniging.nl