Th.W. Nieuwenhuis, Affiche van de Nationale Tentoonstelling van het Boek, 1910, Litho in diverse kleuren, 1195 x 845 cm, Stedelijk Museum, Amsterdam
*Het Stedelijk Museum in Amsterdam heeft komend najaar traditiegetrouw de expositie ‘De Best Verzorgde Boeken’ in huis, de jury maakte onlangs de 33 ‘best verzorgde’ uit 295 inzendingen over 2018 bekend. Op de expositie ‘De Bijzondere Band. Art Nouveau-boeken van Dijsselhof, Lion Cachet en Nieuwenhuis’ in Museum Meermanno in Den Haag speelde het Stedelijk al voor de Eerste Wereldoorlog een rol van betekenis. Ter gelegenheid van een internationaal uitgeverscongres organiseerde het museum in juli en augustus 1910 de Nationale Tentoonstelling van het Boek, met onder meer in twee zalen hoogtepunten uit de vaderlandse boekgeschiedenis. Theodoor Nieuwenhuis ontwierp het práchtige affiche, een geconcentreerd lezende man is omringd door boeken met op de rug bekende namen als die van Erasmus en Multatuli. Een herdruk zou als warme broodjes de winkel uitgaan.
De exposite focust op de hoogtijdagen van het boek als esthetisch object tussen 1890 en 1910. Begeleid door een fraai studieus themanummer van ‘De Boekenwereld’ – een detail van het Nieuwenhuis-affiche op de voorkant - tekenden Freek Heijbroek (oud-conservator Rijksmuseum) en Kasper van Ommen (medewerker Bijzondere Collecties UB Leiden) voor de samenstelling en teksten.
Th. Colenbrander, Sportalbum 1898, blad cricket, Koninklijke Verzamelingen, Den Haag
De ontwikkeling van de Arts-and-Craftsbeweging in Engeland, Art Nouveau in Frankrijk en Nieuwe Kunst in Nederland (Art Nouveau werd pas na 1895 zo genoemd, ook ons land) was een reactie op de snel oprukkende industrialisatie met producten die aan kwaliteit verloren. Bij het maken van ambachtelijke meubels en gebruiksvoorwerpen werden technieken en patronen uit de volkskunst gebruikt (bijvoorbeeld houtsnede- en batiktechniek) en motieven uit de natuur. Ook op de boekbanden en grafiek van Dijsselhof, Lion Cachet en Nieuwenhuis – de belangrijkste Nederlandse pioniers van de Art Nouveau – zijn die motieven overvloedig zichtbaar.
De bezoekers van ‘De Best Verzorgde Boeken’ mogen de uitverkoren boeken in de hand nemen en doorbladeren, voor de liefhebber een feest. Was dat ook het geval op de Nationale Tentoonstelling van het Boek? Wie de hoogstandjes van ontwerpkunst nu in Meermanno in vitrines ziet liggen, wenst dat de bezoekers van 1910 alsnog. Wie in elk geval zelf mochten bladeren waren de Oranjes, zij kregen de práchtigste uitgaven ten geschenke, waaronder in het kroningsjaar 1898 een sportalbum met band van gebatikt perkament naar een ontwerp van Lion Cachet. Inhoud: zestien takken van sport, de complete Nederlandse sportbeoefening van dat moment.
De expositie ‘De Bijzondere Band – Art Nouveau-boeken van Dijsselhof, Lion Cachet en Nieuwenhuis’ in Museum Meermanno - onderdeel van Huis van het Boek, een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek en Museum Meermanno - duurt tot en met 23 juni. Samenwerkingspartner was de Universiteit Leiden. Voor meer informatie: http://www.meermanno.nl/
Zie ook: http://www.deboekenwereld.nl/
Tot en met 16 juni ook in Museum Meermanno, Prinsessegracht 30 Den Haag: ‘Franca Treur en Olivia Ettema, vijf jaar samenwerking’
Gebatikte oorkonde door C.A. Lion Cachet, 1898, Koninklijke Verzamelingen, Den Haag. Aangeboden door bevolking Apeldoorn bij eerste bezoek aan Paleis Het Loo na inhuldigingsfeesten
