Qian Chen (1988) foto Outsider Art Museum
*‘Als er een werk klaar is, ben ik gelukkig.’ Dat zegt een van de kunstenaars in de ontroerende film die op de China-expositie in het Outsider Art Museum laat zien hoe toegewijd – en hopelijk allemáál gelukkig - ze met hun kunst bezig zijn. Onder de ruim tweehonderd werken in het museum – onderdak in het pand van de Hermitage Amsterdam - is ook een ruim aantal van Nederlandse kunstenaars: inspiratiebron voor de samenwerking met China was de onmiskenbare verwantschap tussen Oost en West. Directeur Hans Looijen in de catalogus over de universele thema’s: ‘Kracht, pijn, lijden, codes, het menselijk lichaam, portretten, dromen, angsten, nachtmerries, religie als hoop of alles verzwelgend vuur, macht en overweldigende krachten of systemen waarmee de kunstenaar de wereld probeert te begrijpen.’
Yang Chuanming (1983) foto Outsider Art Museum
Looijen – ook directeur van Het Dolhuys/museum van de geest in Haarlem - reisde in 2012 naar Beijing om de expositie te bekijken die Guo Haiping met werk van psychiatrische patiënten had gemaakt in ‘798’, het kunst- en galeriedistrict van de metropool. Naamloos nog, de vrees om de familienaam te besmetten was te groot. Looijen ontmoette Guo dat jaar voor het eerst in Nanjing, waar de kunstenaar met - inmiddels twee - ateliers zijn gelijk aan het bewijzen is dat mensen met een verstandelijke beperking veel baat hebben bij creativiteit. Ze bloeien op omdat ze eindelijk waardering en begrip krijgen voor wie ze zijn. En sommigen groeien uit tot échte kunstenaars.
Haiping werd gedreven door nieuwsgierigheid naar de kern van de menselijke geest. Nadat hij drie maanden in een psychiatrische inrichting had verbleven voor een kunstprogramma begon hij te beseffen we in feite allemaal een overeenkomstige geesteswereld hebben: ‘Maar ik kwam ook tot de conclusie dat de deuren naar die geesteswerelden gesloten zijn. We lijken te zijn vergeten wie we zijn, waar we vandaan komen en waar we naartoe gaan.’
Yue Yue (1990) foto Outsider Art Museum
Voor Looijen openen Outsider Art-kunstenaars onze ogen en leiden ons naar de ‘ongekende landschappen’ van hun innerlijke belevingswereld: ‘Hun werken slaan een brug die wij nu kunnen oversteken. Wees welkom.’ Niet alle deelnemers aan deze expositie slagen erin zo’n aanlokkelijk stevige brug te bouwen dat we aandrang krijgen hun ongekende landschap aan de overkant te bezoeken. Maar wat de meeste kunstenaars op deze expositie laten zien, is verrassend goed. Lof voor de selectie.
De China-expositie in het Outsider Art Museum (Amstel 51, Amsterdam) duurt tot en met 5 juni. De catalogus kost 19,95 euro. Voor meer informatie: http://www.outsiderartmuseum.nl
Shen van der Knaap (1970) foto Outsider Art Museum
