Orna Wertman voltooit met haar fotoboek 'Holland Myth' een drieluik reisverslagen: het eerste ('I was not in Japan') over een fictieve reis naar Japan, het tweede ('I was in Japan') over de uiteindelijke reis, nummer drie over Nederland in de periode van strenge corona-restricties. Wertman combineert vaak en vaardig heel verschillende foto's tot collages die een surrealistische werkelijkheid scheppen. Een hermetisch gesloten gevel wordt een dijk waarop drie figuren aan de wandel zijn. Kersenbloesem bloeit boven een tapijt van herfstbladeren, in het midden pauzeren bubbels wandelaars, groepsvorming nog verboden. Zeilschepen naderen een bospad, bij een houten wrak kijken we uit over een oer-Hollands weiland met schapen. Elders trekt één vliegtuig boven een rij kersenbloesems voorbij, ook hier wandelaars. En kersenbloesems, die witte pracht, voor Wertman symbool van heimwee naar de vrijheid weer te kunnen reizen.
Niet alle foto's zijn collages, ze maakte ook 'gewone' foto's van verlaten pleinen met kinderspeelgoed, het langdurig gesloten Groot Melkhuis in het Vondelpark en een bootje in een spiegelende gracht, beeldschoon, niemand op de kades. Het is winter, het einde van de lockdown nog niet in zicht. 'Holland Myth' herinnert op alle pagina's aan hoe het ook alweer was.
'Afstand', zo heet de jaarlijkse fotopresentatie Document Nederland in het Rijksmuseum dit keer. Henk Wildschut kreeg de opdracht de impact van corona op het maatschappelijk leven in beeld te brengen. Afstand? Waar en niet waar. De aapjes die Wildschut fotografeerde in het Biomedical Primate Research Centre in Rijswijk ogen hartverscheurend droevig, in de speurtocht naar effectieve vaccins betaalden zij een hoge prijs. Lege parkeerterreinen, kantoren, straten en dichtgetimmerde winkels in de P.C. Hoofstraat, beklemmend zijn en voelen die beelden niet echt meer. Wél die van het zorgpersoneel dat Wildschut fotografeerde. Dat werkt zich nog altijd een slag in de rondte, de toestroom corona-patiënten is nog verre van gestopt. Doodzieke patiënten omkranst door een woud van slangen zijn er op deze tentoonstelling niet, maar onuitwisbaar op het netvlies komen ze door Wildschuts foto's vanzelf.
De winnaars van de fotowedstrijd Document Nederland junior kregen een eigen zaal naast die van Wildschut. Voor het eerst. Een mix van moed, empathie, creativiteit en mentale dips: zéér de moeite waard hoe deze talenten de corona-tijd in beeld brachten. Geen afstand hier.
Voor meer informatie, ook over Wertmans expositie 'The Corso that never took place', tot en met 12 december in Museum Perron Oost: http://www.ornawertman.info
De Document Nederland-expositie 'Afstand', Henk Wildschut in het Rijksmuseum duurt tot en met 16 januari 2022. Voor meer informatie: http://www.rijksmuseum.nl