Andere Wereld, Maurits Escher, houtgravure, 1947, toont 'sporen' van het trappenhuis van zijn HBS in Arnhem, foto Escher in het Paleis
* Conservator Micky Piller van Escher in het Paleis is terecht trots op het eindresultaat van ‘haar’ project: bezoekers met inzet van de modernste digitale technieken laten zien dat de architectuur van Eschers oude HBS in Arnhem na de Tweede Wereldoorlog sporen heeft nagelaten in prenten als ‘Andere Wereld’ en ‘Relativiteit’.
Tot nu toe werd gedacht dat Maurits C. Escher (1898-1972) alleen tot zijn vertrek uit Italië in 1935 - in de eerste tien jaar van zijn carrière - inspiratie putte uit de wereld om hem heen. Daarna zou de kunstenaar de realiteit van ‘landscapes’ voorgoed hebben ingeruild voor ‘mindscapes’, de constructies met verbluffende optische illusies waarmee hij beroemd werd.
Na een tip uit Arnhem bracht Piller een bezoek aan de HBS , tegenwoordig studentenhuisvesting; daar viel haar de visuele verwantschap tussen de architectuur van het trappenhuis en prenten van Escher van na 1945 op. Actuele aanleiding was volgens Piller dat de kunstenaar was gevraagd een herdenkingsplaquette te maken voor de oorlogsslachtoffers onder de leerlingen: ‘Dan verschijnen er opeens citaten uit het centrale trappenhuis in zijn werk. Kennelijk heeft deze opdracht zijn herinneringen aan het gebouw geactiveerd.’
Fotograaf Gerrit Schreurs reconstrueerde het trappenhuis met digitale technieken tot de vermoedelijke staat tussen 1912-1918, Eschers schooltijd, een periode die de kunstenaar veelzeggend ‘de hel van Arnhem’ noemde. De wanden van de balkonkamer van het voormalige Paleis Lange Voorhout – ooit ontvangstkamer van koningin-moeder Emma en werkkamer van koningin Beatrix – zijn helemaal ‘bekleed’ met de fotografische impressies van Schreurs, Piller vroeg de ict-staf van Escher in het Paleis voor deze ruimte een geavanceerde touch screen-installatie over Eschers prenten te maken.
De vernieuwde vaste expositie heeft de titel ‘VERWONDERING, of hoe verveling een optische illusie wordt’ gekregen. Ook een van Eschers rapporten ligt op bezoekers te wachten, nee, een briljante leerling was hij niet…
Voor meer informatie: http://www.escherinhetpaleis.nl
De digitale reconstructie van het trappenhuis van Eschers HBS in Arnhem, fotostudio Gerrit Schreurs, foto Escher in het Paleis
De wanden van de balkonkamer van het voormalige Paleis Lange Voorhout - lang werkkamer van koningin Beatrix geweest - nu helemaal 'bekleed' met de reconstructie van het trappenhuis van Eschers 'hel van Arnhem', zijn oude HBS
