Erik van Ommen, Schreeuwende raaf, reductiehoutsnede, 2019, foto auteur
Vogels, vogels, vogels. In Slot Zeist is een mooie stille tentoonstelling te bezoeken met het werk van de schilder-graficus-tekenaar Erik van Ommen. Er hangen olieverfschilderijen, aquarellen, reductiehoutsneden, Japanse houtsneden en schetsen van vogels.
Door Lucie Th. Vermij
Prenten en schilderijen van vogels oefenen een grote aantrekkingskracht uit. Komt dat door de levendige kleuren en prachtige patronen in hun veren? Associëren we ze als ze in vlucht worden afgebeeld met vrijheid, met de verbinding tussen hemel en aarde?
De Drentse kunstenaar Erik van Ommen (1956) is van jongs af al gefascineerd door vogels. Sinds hij in 1983 afzwaaide van de Groningse kunstacademie Minerva is zijn werk bepaald door belangstelling voor vogels. Van Ommen reisde de hele wereld over, zette zich in voor internationale en nationale natuurorganisaties, waaronder Vogelbescherming Nederland en publiceerde dertig boeken. Hij nam verschillende keren deel aan projecten van de Artist for Nature Foundation, was ‘Artist in Residence’ in de USA, in Japan en op Spitsbergen. En reisde door Amerika, Azië, Afrika en Europa. Hij is ook vrijwillige wadwachter op het onbewoonde Waddeneiland Richel.
Erik van Ommen, Roodkeelduiker, mokuhanga 2023, foto auteur
Van Ommen is een van de weinige kunstenaars die buiten vogels en dieren schildert en tekent. Een telescoop is daarbij zijn belangrijkste hulpmiddel. Hierdoor kan hij het gedrag van zijn onderwerp zo goed mogelijk bestuderen en schetsen. Hij neemt waar als een vogelaar, zuigt het beeld in zich op en brengt het dan over naar papier of doek. ‘Buiten’ is essentieel, hij werkt niet met foto’s. De meeste aquarellen en tekeningen werkt hij ter plaatse uit. Olieverfschilderijen, etsen en houtsneden zijn gebaseerd op veldschetsen en ontstaan in zijn atelier. Voor Van Ommen is de wereld zijn atelier. Hij werkte onder meer in een groot deel van de USA, Canada, Japan, India, Egypte, Israël, Kenia, Mauritanië, Gambia, Senegal, Namibië en Zimbabwe.
Erik van Ommen, Zilverplevieren, reductiehoutsnede, 2022, foto auteur
De tentoonstelling ‘Vogelkunstenaar op Reis’ in Slot Zeist biedt een overzicht van de diverse technieken die Van Ommen beheerst. Behalve potlood, aquarel en olieverf zijn dat gewassen inkt, inkttekenen, penseeltekenen, ets, houtsnede, linosnede, mokuhanga en sumi-e. De laatste twee zijn Japanse technieken die hij zich eigen maakte tijdens zijn artist-in-residence-periode in dat land. ‘Sumi-e is een inkttekening als een gedicht’, schreef Van Ommen ergens: ‘Praat in ritmes, zegt geen woord te veel, maar spreekt duizend boekdelen.’ Voor de kunstenaar begint moet het beeld vastliggen in zijn hoofd; want elke penseelstreek moet in één keer gezet en precies raak zijn. En ‘Mokuhanga’ is een Japanse houtsnedetechniek waarbij voor elke kleur een eigen plaat uit zacht berkenhout wordt gesneden, heel anders dan de westerse techniek waarbij slechts één plaat wordt gebruikt. Wat niet wil zeggen dat dat minder tijdrovend is. Mijn voorkeur ligt bij de Japanse technieken en de aquarellen. Zijn schilderijen van landschaappen en vogels in vogelvlucht zijn mij te groot en te bont. Prachtig zijn de aquarellen van de Wadden, die je je in tinten grijs voorstelt, maar waar hij geweldige kleuren tevoorschijn weet te toveren. Bij de waddenschilderijen hangen ook afbeeldingen van schepen en zeehonden.
Erik van Ommen, Voedselzoekende lepelaars, aquarel, 2024, foto auteur
Van Ommen maakte door de jaren heen dertig boeken. Bij deze overzichtstentoonstelling is zijn nieuwste te koop: Wadwachters, dat hij samen maakte met zijn vrouw Wilma Brinkhof. De twee verblijven met enige regelmaat als vrijwilligers op het onbewoonde waddeneiland Richel. Brinkhof beschrijft hoe ze tijdens hoogwater volledig omringd zijn door water en zeehonden en het huis daar niet kunnen ze verlaten. Fascinerend leven.
De tentoonstelling ‘Erik van Ommen. Vogelkunstenaar op reis’ is te zien t/m 2 maart 2025
- Adres: Slot Zeist, Zinzendorflaan 1, 3703 CE Zeist
- https://www.slotzeist.nl/agenda/erik-van-ommen
- Erik van Ommen en Wilma Brinkhof, Wadwachters, uitgeverij Noordhoek, € 24,90. ISBN: 9789464712605
Erik van Ommen, Hop, reductiehoutsnede, 2018, foto auteur
