Senoeseret III, c New York, The Metropolitan Museum of Art
* Toetanchamon en Ramses II zijn bekender gebleven dan Senoeseret III (ca. 1872-1854 v. Chr.), maar juist deze farao is van cruciale betekenis voor de groei en bloei van Egypte geweest. Hij hervormde bestuur en samenleving en breidde het rijk uit in perfect georganiseerde campagnes. In samenwerking met Louvre en Université Lille 3 wijdt het Paleis voor Schone Kunsten van Rijsel (het Franse Lille, de hoofdstad van Frans Vlaanderen) voor het eerst een expositie aan deze heerser.
Volgens het museum zat er een duidelijk propagandadoel achter de vele standbeelden en bas-reliëfs die Senoeseret liet maken: in overeenstemming met bewaard gebleven teksten tonen ze hem als een waakzaam, vastberaden vorst, autoritair en onverbiddelijk.
Voor de expositie is een aantal aangrijpende voorbeelden van typerende afbeeldingen van de farao bijeen gebracht: Senoeseret heeft altijd het lichaam van een slanke jongeling, zijn gezicht is meestal dat van een bejaarde man met neerhangende oogleden, rimpels, ingevallen wangen en grote uitstaande oren.
Het eerste deel van de tentoonstelling toont ook de hovelingen waarmee Senoeseret zich omringde: om hun trouw aan de vorst te bewijzen lieten zich afbeelden met dezelfde fysieke kenmerken. De macht van de middenklasse nam intussen toe door het werk op de vele kantoren die in het kader van de hervormingen werden opgericht, talloze ‘nieuwe’ schrijvers hielden zich volgens de informatie van het museum bezig met administratie en het overbrengen van orders van de centrale macht. Dit deel van de expositie brengt ook de manuele beroepen en landbouw in beeld.
Het tweede deel verhaalt over het grootste militaire succes van Senoeseret: de uitbreiding van Egypte in zuidelijke richting tot voorbij Aswan in Sudanees Nubië. Hoe de farao over de Nubiërs dacht, is teruggevonden op een stèle (de archeologische term voor een tekst-tablet of -pilaar) die is gevonden bij een opgraving in Semna in Sudan. Een citaat: (…) ‘Doe je een aanval tegen hen, dan slaan ze op de vlucht, maar als je je terugtrekt, gaan ze in het offensief. Het zijn geen mensen die respect verdienen, het zijn ellendelingen, angsthazen: Mijn Majesteit heeft het vastgesteld, het is niet gelogen.’ (…) Senoeseret wacht de bezoekers op in de gedaante van een sfinx, de kaken onverbiddelijk streng gesloten. Het is een bruikleen uit het Metropolitan Museum of Art in New York, een van de 150 uit de grootste Egyptische musea ter wereld die deze expositie tot een uitzonderlijke gebeurtenis maken.
De expositie over Senoeseret III in het Paleis voor Schone Kunsten (Palais Beaux-Arts) in Rijsel (Lille) duurt van 9 oktober tot en met 25 januari. Voor meer informatie: http://www.pba-lille.frDe Thalys stopt sinds april ook in Lille.
Senoeseret III, herkomst onbekend, kwartsiet, c Kansa City, Nelson-Atkins Museum
