Jeff Wall, In Front of a Nightclub, 2006, courtesy the artist.
* Wie op Google de Canadese stad Vancouver intikt, komt - via de site van het stadsbestuur – meteen terecht in ‘one of the world’s most beautiful and liveable cities’. Wie Vancouver door de ogen van Jef Wall (Vancouver, 1946) op zijn expositie in het Stedelijk Museum ziet, ervaart dat heel anders. Zijn enorme kleurendia’s met scènes uit het stadse leven, van achteren aangelicht door tl-buizen, ademen melancholie, sleur, eenzaamheid en verval.
Op een vuilige stoep voor een nachtclub zonder glamour wachten jongeren tot ze naar binnen mogen, een rozenverkoper staat er verloren bij. Twee broers boksen zonder applaus tegen elkaar in een sfeerloze huiskamer, op een parkeerplaats tapt een morsige man benzine uit een oude auto, op een begraafplaats is intussen een graf ondergelopen. Op de zwart-wit foto’s die Wall vanaf 1996 ook maakte, ziet de keerzijde van ‘one of the world’s most beautiful cities’ er nog troostelozer uit: de mannen die op een industrieterrein staan te wachten op werk, zijn iconen van troosteloosheid. En de vrouw in zwart-wit die bij een vervallen pand staat te wachten op haar drugs, heeft al helemaal alle hoop laten varen.
Wall is geen ‘simpele’ documentaire fotograaf die kijkt en afdrukt: zijn werk begint met het registreren van wat hij om zich heen ziet zonder dat hij de camera gebruikt. Pas later wordt het in zijn hoofd opgeslagen beeld zo exact mogelijk ‘nagespeeld’ en met eindeloze precisie gefotografeerd. Hripsimé Visser, fotoconservator van het Stedelijk Museum, maakte de selectie voor de tentoonstelling in nauwe samenwerking met de kunstenaar, in de dialoog gevoed door de tochten die ze samen door het 'andere' Vancouver maakten. Dat was een bijzondere ervaring. ,,Hij is een van de kunstenaars die de fotografie als artistiek medium definitief en eigenzinnig op de kaart heeft gezet. Zijn thema's zijn schijnbaar alledaags maar tegelijkertijd ongelooflijk spannend.'' Strikt genomen komen al zijn werken met fotografische middelen tot stand, stelt ze in de catalogus: ,,Tegelijkertijd onderzoekt, analyseert en verbreedt hij de fotografische beeldtaal met inzet van elementen uit schilderkunstige, filmische, theatrale en soms zelfs literaire tradities.’’
Wall zelf in een interview in de catalogus: ,,Misschien schrijf ik een lange roman in afbeeldingen, deel na deel, en moet je de exposities als afleveringen beschouwen.’’ De expositie in het Stedelijk Museum, met de nieuwe werken het tweeluik Summer Afternoons en Monologue, laat zich vergelijken met een roman vol compassie voor mensen die maatschappelijk nooit een hoofdrol zullen spelen. Maar wel bij Jeff Wall.
De expositie Jeff Wall. Tableaux Pictures Photographs 1996-2013 in het Stedelijk Museum (Paulus Potterstraat, Amsterdam) duurt t/m 3 augustus. Voor meer informatie: www.stedelijk.nl
Jeff Wall, Boxing, 2011, courtesy the artist
