Jules. Henri en Louis Séeberger, Jardin du Luxembourg, L' Allée Fërou, april 1907, CCO Paris Musées/Musée Carnavalet
Toen het stadsbestuur van Parijs het plan opvatte de ingrijpende modernisering van de 19de eeuwse stad in beeld vast te leggen ging de ‘Commission de Vieux Paris’ tussen 1904 en 1907 aan de slag met de organisatie van vier foto-wedstrijden. Als beloning voor de deelnemers waren er tentoonstellingen in het Petit Palais en medailles voor de winnaars. Jules, Henri en Louis Séeberger, broers en alle drie textielontwerpers, staken er met kop en schouders boven uit, met wel een hoofdrol voor Jules. Het stadsbestuur had Montmartre, de Marais, de Jardin du Luxembourg, de Jardin des Plantes en de oevers van de Seine op de lijst gezet. Jules (1872-1932) legde de locaties vast zoals het stadsbestuur had gevraagd. maar bracht ze tegelijk tot leven door er Parijsenaars in te laten poseren, een vernieuwing van de documentaire fotografie. Huis Marseille exposeert momenteel tweeënzeventig afdrukken van de Séebergers, voor het eerst in 120 jaar samen tentoongesteld.
De expositie is het resultaat van samenwerking met Musée Carnavalet – Histoire de Paris, waar het werk van de broers onderdak is. Carnavalet-directeur Valérie Guillaume haalt in het voorwoord van de catalogus uiteraard graag de herinnering op aan de vondst van de foto’s in een hoek op zolder tijdens een recente renovatie van het museum. Guillaume: ‘Een complete verrassing.’ Ze waren zorgvuldig verpakt in sterk ‘kraftpapier’ van houtvezelpulp en veilig opgeborgen in portfolio’s. De foto’s hebben een afmeting van 50 x 60 cm, voor historische beelden volgens Guillaume ongewoon groot. En werden ingekaderd in passe-partouts die door de sfeervolle belichting in Huis Marseille het gevoel geeft terug in de tijd te reizen.
Jules en Henri Séeberger, De Marais, Hôtel Larmoignon, 25, rue Pavé
CCO Paris Musées/Musée Carnavalet
Jules Séeberger had zijn aanpak om mensen geënsceneerd te laten poseren bedacht in 1903 en bracht die in 1904 het ‘oude’ Montmartre in praktijk voor de tweede fotowedstrijd. Hij maakte gebruik van een 18x24cm camera op statief. Volgens de informatie bij de expositie: die heeft een lange belichtingstijd nodig ‘om een mooie scherptediepte te bereiken en zowel de menselijke figuren als het landschap op de achtergrond scherp in beeld te krijgen’. Maar Jules toonde bovendien meesterschap door een aantal maanden de tijd te nemen: zo maakte hij optimaal gebruik van de seizoenswisselingen en verandering van licht. Jules was een documentalist, maar tegelijk een estheet, hij noemde zijn ‘figuranten’ graag ‘levende documenten’.
Jules, Henri en Louis Séeberger, Jardin du Luxebourg, draaimolen, augustus 1906, CCO Paris Musées/Musée Carnavalet
Voor zijn Monmartre-foto’s kreeg hij de eremedaille in verguld zilver, de hoogste onderscheiding, die foto’s ook als ansichtkaart werden verkocht. Eenmaal erkend als vakman zou hij verder gaan als mode-fotograaf. Zwerven met de Séebergers door het Parijs van het eerste decennium van de vorige eeuw is een magische ervaring. De foto’s op de expositie - ontwikkelgelatine-zilverdrukken van glasplaten, boekstaven het begin van de moderne fotografie omdat er voor het eerst meerdere afdrukken van een enkel negatief konden worden gemaakt - ademen een rust die weldadig voelt. Misschien wel des te intenser omdat we weten dat ook in dit prachtige Parijs in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak.
Jules Séeberger, Het oude Montmartre, Een kunstenaar in natuurlijke omgeving, maart 1904, COC Paris Musées/Paris Carnavalet
De expositie ‘Revoir Paris. Parijs door de lens van de gebroeders Séeberger’ in Huis Marseille (Keizersgracht 401, Amsterdam, duurt tot en met 22 juni.
Voor meer informatie: http://www.huismarseille.nl
