Jeanne Bieruma Oosting, Zelfportret met palet, jaren dertig 20ste eeuw, Fries Museum
Door Karel Bruinsma
Nog geen kennis gemaakt met Jeanne Bieruma Oosting? Haast u, u heeft geen tijd te verliezen. Het kan nog tot en met 21 augustus in museum Henriëtte Polak in Zutphen.
Kleine musea herbergen vaak pareltjes. Zo ook het Henriëtte Polak Museum in Zutphen. Het museum is een bezoek meer dan waard en dat geldt ook voor het IJsselstadje zelf. Het is ontspannen flaneren door de eeuwenoude straatjes. En een net zo ontspannen bezoek aan het museum, zonder hordes bezoekers die het zicht op het bijzondere werk van Jeanne Bieruma Oosting (1898-1994) belemmeren.
In een tijd van – terechte - extra aandacht voor het aandeel van vrouwelijke kunstenaars aan het kunstambacht, is het werk van de markante Friezin een mooi voorbeeld van hernieuwde belangstelling.
De kleine Jeanne tekende als peuter al veel en bleef dat haar hele leven doen. Ze groeide op in een zeer welgestelde familie, haar moeder was een barones van Harinxma thoe Slooten. Hoewel haar ouders het kunstenaarschap voor een meisje van hun stand afkeuren, zet Jeanne door en zou tijdens haar leven veel succes oogsten.
Als ze zestien is krijgt ze haar eerste ‘echte’ schilderlessen. Ze blijft zich via diverse opleidingen en cursussen bekwamen. Want ondanks sterke tegenwerking - van vooral haar vader - wint haar sterke drang naar de kunsten. Niemand minder dan Charlotte van Pallandt stimuleert de jonge kunstenares eind jaren twintig naar Parijs te gaan. Ze verblijft er ruim een decennium in kunstenaarskringen. Haar eerste officiële erkenning bereikt ze met de toekenning van de bronzen medaille op een wereldtentoonstelling in de Franse hoofdstad.
Jeanne Bieruma Oosting, Stilleven met zee-egels, reliëfets, collectie Museum Henriëtte Polak
Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt keert Jeanne noodgedwongen terug naar Amsterdam. Enkele jaren na de oorlog kan Jeanne zich dankzij een royale erfenis van haar moeder een buiten in Almen vlakbij Zutphen permitteren. Ze woont afwisselend in Amsterdam en Almen, verblijft ook weer geregeld in haar geliefde Parijs en is zeer productief.
Haar coloriet ontwikkelt zich van de wat donkere bruintonen langzaam naar de expressionistische veelkleurigheid. Ze is bovendien een begenadigd portrettist. Maar ze is ook nog eens een vaardig graficus, kortom een multi-talent. Dat ze nu voor het grote publiek weer uit de coulissen is gekomen is vooral te danken aan ‘Geen tijd te verliezen’, de meeslepende biografie die Jolande Withuis over Bieruma Oosting schreef.
Naast Zutphen kunt u voor Bieruma Oosting-exposities ook terecht in Heerenveen (museum Bélvedère), Museum Maassluis, Museum Staal in Almen en in Fochteloo (Nobilis centrum voor prentkunst).
Voor meer informatie over ‘Geen tijd verliezen’ in Museum Henriëtte Polak:
Jolande Withuis, Geen Tijd Verliezen, De Bezige Bij, 477 blz, 39,39 euro
