Notre Dame, olieverf op jure, 1978, 60 x 70 cm. Collectie Museum Flehite
Door Lucie Th. Vermij
Soms doe je een mooie ontdekking in een kleiner museum. Zoals in Museum Flehite in Amersfoort, waar momenteel honderd schilderijen hangen van de honderd jaar geleden in Amersfoort geboren schilder Engelbert L’hoëst, expressionist, colorist.
Onno Maurer, directeur van Flehite, stelde deze tentoonstelling grotendeels samen uit de privécollectie van weduwe Heleen L’hoëst. Hij selecteerde vooral schilderijen uit de periode 1940-1960, toen L’hoëst primitieve en abstracte kunst maakte waarin kleur de hoofdrol speelde en de invloed van het Vlaamse expressionisme en Cobra is te zien.
Voor wie het museum niet kent: Museum Flehite is het kunsthistorische museum van Amersfoort, gevestigd in drie historische panden. Het toont de geschiedenis van de stad en brengt tentoonstellingen van kunst (nationaal en internationaal), vooral uit de periode 1850 – 1950. Amersfoort heeft aan musea ook de Kunsthal Kunstkade en het Mondriaanhuis.
Drie Molens, olieverf op jute, 1955, 65 x 40 cm. Collectie mevrouw H. L'hoëst-Driessen
Als er een aanleiding is, komen er natuurlijk Amersfoortse kunstenaars te hangen. Momenteel zijn er drie zalen bezet met werk van wijlen Armando, negentig jaar geleden geboren. Hij bracht een groot deel van zijn jeugd in Amersfoort-Zuid door. De Leusderheide was zijn speelterrein tot daar in 1941 door de Duitse bezetter Kamp Amersfoort werd ingericht. De gebeurtenissen die zich daar afspeelden maakten diepe indruk en beïnvloedden zijn artistieke ontwikkeling sterk.
De grote tentoonstelling is nu gewijd aan Engelbert L’hoëst (1919-2008), in Amersfoort geboren, opgegroeid in een pleeggezin in Soest. Hij kon al vroeg goed tekenen. Toen hij vijftien was liet hij een mapje tekeningen zien aan de Soester schilder Alexander Sleeswijk. Deze nam de jongen op in zijn huis, Villa Pictura op de Soester Eng, waar hij een degelijke klassieke schildersopleiding kreeg. Sleeswijk overleed in de hongerwinter en liet L'hoëst zijn huis en atelier na. In die villa, met uitzicht over de akkers, ontwikkelde hij de vrije expressionistische stijl waarmee hij felgekleurde impressies van avondluchten, stillevens, landschappen en portretten maakte. In 1959 brandde de villa af, waarbij al zijn werk verloren ging.
Opkomende maan, olieverf op paneel, 1971, 65 x 55 cm. Langdurig bruikleen collectie Matthijsen
In Nederland werd L’hoëst vooral plaatselijk en regionaal bekend. Hij was lid van de Amersfoortse kunstenaarsvereniging De Ploegh, waar hij enkele tentoonstellingen had en werkte samen met Remko Watjes en Douwe van der Zweep van de Progressieven (een club die niet lang heeft bestaan). Hij was graag in Zuid-Europa en woonde onder meer in Frankrijk, Spanje en Portugal. Op jonge leeftijd exposeerde hij in de salons van Parijs. Ook nam hij deel aan een groepstentoonstelling in het Centraal Museum in Utrecht. Drie eerdere overzichtstentoonstellingen had hij: één in Singer Laren (1989) en twee in Museum Flehite (in 2006 en 2011).
In Flehite hangt nu prachtig krachtig kleurig werk, vooral uit de jaren vijftig en zestig, waarin de verwantschap opvalt met Cobra-kunstenaars als Corneille en Appel. Nederlandse landschappen, bijna abstract, Bretonse havens, Franse stadjes langs de Maas, de Portugese zee, Spaanse landschappen, allemaal even levendig en expressief. Het laatste landschap dat hij schilderde maakte hij met soft pastel, in nevelen gehuld, in zachte sferen en kleuren. Heel verrassend allemaal.
Zelfportret met mes, olieverf op doek, 1955, 60 x 50 cm. Collectie mevrouw H. L'hoëst-Driessen
Opvallend tussen de honderd schilderijen: twee indringende portretten van geblinddoekte mannen die worden gefusilleerd. Er zitten ook tamelijk rauwe zelfportretten tussen, geschilderd in zijn eigen grof opgezette stijl. Daardoor vallen de portretten die Maria Modlmayr (1967) van hem maakte extra op. Die zijn heel zacht van kleur en van sfeer. Op verzoek van Onno Maurer en de weduwe heeft Modlmayr de afgelopen drie jaren zo'n veertig portretten van L'hoëst gemaakt: tekeningen, aquarellen, schetsen, olieverf en krijt, van zijn eerste jaren als kunstenaar tot vlak voor zijn overlijden. Zij is de dochter van een galeriehouder uit Borken die regelmatig werk van L'hoëst exposeerde en ontmoette Engelbert alleen als klein meisje. Deze serie maakte ze aan de hand van foto's uit verschillende periodes in zijn leven.
Ja, het is een belevenis en een ontdekking, deze tentoonstelling.
Vliegtuig Soesterberg, acryl op papier, 1965, 40 x 55 cm. Collectie mevrouw H. L'hoëst-Driessen
De tentoonstelling 'Engelbert L’hoëst – 100' is te zien tot en met 26 januari 2020.
Adres: Museum Flehite, Westsingel 50, 3811 BC Amersfoort.
https://museumflehite.nl/tentoonstellingen/146031131/engelbert-lhoest-100
