Ilya Repin (1844-1930), Wolgaslepers, 1870-1873,volieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
*Het Drents Museum spint opnieuw gouden garen uit samenwerking met het Staats Russisch Museum in St. Petersburg, met een collectie van 400.000 objecten verspreid over een aantal vestigingen geheel gewijd aan Russische kunst. Het neusje van de zalm hangt in het monumentale Mikhailovsky Paleis, tussen 1816 en 1825 voor een tsarenzoon gebouwd door Carlo Rossi, een absolute ‘must’ voor wie St. Petersburg bezoekt. Voor de expositie ‘Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870-1900’ zijn ruim zeventig schilderijen van meer dan dertig kunstenaars naar Assen gekomen. De Russen zijn genereus geweest, terwijl Ilya Repin een van de grootste publiekstrekkers van het museum is, werd zelfs zijn beroemde ‘Wolgaslepers’ (ook ‘De Nachtwacht van Rusland’genoemd) in bruikleen gegeven.
Viktor Vasnetsov (1848-1926), Ridder op driesprong, 1882, olieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St. Petersburg
‘Peredvizhniki’ (‘zwervers’ of ‘trekkers’) was de geuzennaam voor de kunstenaars die zich in 1870 verenigden in de ‘Maatschappij voor reizende kunstexposities’. Met onderwerpen als diepe armoede en loodzware arbeidsomstandigheden mengden ze zich – een vergelijkbare trend tegen de gevestigde orde was zichtbaar in West-Europa - in het debat over hervormingen, zo werd ook 'sociale' kunst breekijzer bij de afbraak van het vermolmde tsarenbewind.
Daarnaast waren onder de 'peredvizhniki' thema’s als landschappen, volksverhalen en verhalen uit de Russische geschiedenis populair. Behalve Ilya Repin hebben de namen van kunstenaars als Vladimir Makovsky, Arkhip Kuindzhi, Ivan Shiskin, Nikolai Ge, Ivan Kramskoy, Mikhail Nesterov en Valentin Serov geen bekende klank in West-Europa. Ze verdienen anders: denk hun gelaagde schilderijen vooral even naast voorbeelden van het zielloze socialistisch realisme dat een paar decennia later in de Sovjet-Unie de norm voor ‘goede’ communistische kunst in werd.
De expositie ‘Peredvizhniki – Russisch Realisme rond Repin 1870 – 1900’ in het Drents Museum (Brink 1 Assen) duurt tot en met 2 april 2017. Voor meer informatie: http://www.drentsmuseum.nl
Vasily Surikov (1848_1916), Bestorming van een sneeuwstadje, 1891, olieverf op doek, collectie Staats Russisch Museum, St.Petersburg
