Dan Zollmann gaf deze foto uit 2009 de titel 'Nogal een glimlach' mee.
* Op de Diamantbeurs vlakbij het Centraal Station van Antwerpen zijn inmiddels ook veel handelaren uit India actief, maar het straatbeeld in de buurt rondom wordt nog steeds gedomineerd door ultraorthodoxe joden. Antwerpen telt 20.000 joodse inwoners, van wie een kwart de charedische (‘godvrezende’) levenswijze praktiseert. Het Joods Historisch Museum (JHM) organiseert de komende maanden een reis door deze wereld op de expositie ‘Sjtetl in de stad’, een verwijzing naar de ooit bloeiende nederzettingen in Oost-Europa. Fotograaf Dan Zollmann (1964), opgegroeid in een behoudende familie van joodse diamantairs, slaagde er door deze achtergrond makkelijker in het vertrouwen van deze gesloten gemeenschap te winnen dan een bij een ‘gewone’ fotograaf het geval zou zijn geweest. Een grote groep die hij fotografeerde, was aanhanger van het chassidisme. Dat is de stroming binnen het charedische jodendom die zich – aldus de verhelderende informatie waarmee het JHM de expositie begeleidt - kenmerkt door een strikte toepassing van de joodse wetten. Daardoor weten de aanhangers zeker dat ze de komst van de Messias dichterbij brengen. Het uiterlijk van ultraorthodoxe joden – donkere kleding en dikke kousen die de lichaamscontouren nadrukkelijk bedekken, slaaplokken bij de mannen en hoofddoekjes op pruiken bij de vrouwen, bleke gezichten – wekt de indruk dat ze het leven als een zwaarmoedig stemmende opdracht ervaren. Hun gebeden drukken volgens het JHM echter een onbegrensde liefde voor God en de wereld uit, het leven wordt vreugdevol beleefd. Veel van Zollmanns foto’s - dichterbij zal een fotograaf niet komen – bevestigen die informatie. Deze gesloten gemeenschap zal de trouwe leden ongetwijfeld veel warmte bieden. Zijn er ook afvalligen, bij wie de strenge regels naar de keel vliegen? Zollmann fotografeerde alleen degenen die aan boord bleven, maar de vraag stellen is hem beantwoorden.
De expositie ‘Sjtetl in de stad. Antwerpen door de lens van Dan Zollmann’ in het Joods Historisch Museum (Waterlooplein, Amsterdam) duurt tot en met 2 februari. Voor meer informatie: www.jhm.nl
Orthodoxe joden bijeen om de verwoesting van de tempel te herdenken, foto uit 2007.
