Portret van Willem III, Adriaen Hanneman, 1654, collectie Rijksmuseum
De tentoonstelling Point of View in het Rijksmuseum duurt ineens nog maar tot en met 1 september. Het museale programma is overal in het land zo rijk gevuld dat het af en toe missen van een ‘must see’ onvermijdelijk is. Voor Point of View zou dat zó jammer zijn dat Museumkijker er snel nog een bezoektip aan wijdt. Het Rijksmuseum heeft een selectie uit de collectie gemaakt, een verrukkelijk divers tableau dat laat zien hoe mannelijkheid en vrouwelijkheid vanaf 1500 in West-Europa door culturen, samenlevingen en individuen werden ingevuld. Voor wie dat niet precies voor ogen staat: dat stond – en staat - los van seksekenmerken.
In deze tip alleen een losse greep uit de 150 getoonde werken. Willem III verwelkomt bezoekers in de eerste zaal op een portret van Adriaen Hanneman uit 1654, hij was toen drie of vier. Lang werd gedacht dat de kleuter in jurk een prinses was. De zwarte platte hoed met pluim en strikken was echter, zo leert het tekstbordje, voorbehouden aan mannelijke dragers. Zoals ook het blauwe lint van de Britse Orde van de Kousenband die het prinsje draagt.
Portret van Moses ter Borch als tweejarig kind, Gesina ter Borch,, ca 1667
Gesina ter Borch schilderde in 1667 in liefdevolle herinnering haar vroeg gestorven broer Moses als tweejarig kind met een hoed met strikken en pluimen, speelgoed verwijst naar zijn leven als soldaat.
Amerikaanse ferrotypieën uit de begintijd van de fotografie (circa 1853-1930) waren relatief goedkoop en snel te maken. Zonder negatieven die compromitterend voor de buitenwereld konden zijn. De anoniem gebleven duo’s zijn misschien verliefde stellen geweest, in de intimiteit van hun portretten in elk geval los van dwingende conventies van de buitenwereld. In de laatste zaal gaan hedendaagse vrouwen broeken dragen. Museumkijker deed mee, de plooirok verdween uit het zicht, een feestelijk en onvergetelijk moment. Met lof voor de samenstellers: Point of View verdient in elk geval een boek om eeuwen gender niet uit het geheugen te laten wegsijpelen.
Portretten, Verenigde Staten, ca 1853-1930, ferrotypieën
De expositie ‘Point of View’ in het Rijksmuseum duurt tot en met 1 september. Voor meer informatie: http://www.rijksmuseum.nl
