Koning Willem I als Romeins veldheer, ca. 1825, c Koninklijke Verzamelingen
*Een beeld van koning Willem I als Romeins veldheer: een curieus gezicht, maar toen hij de stichter werd van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden een gebruikelijke artistieke expressie van de passie van zijn tijd voor oudheden. Het RMO viert zijn 200-jarig bestaan met de tentoonstelling ‘Al 200 jaar van nu’ met als rode draad portretten van de elf directeuren sinds de benoeming van Caspar Reuvens door Willem I in 1818. Er zijn ongeveer 600 objecten uit het depot gehaald, vele zelden getoond en nu voor het eerst als verzameling belicht. De rijkdom aan schenkingen en aankopen is enorm geweest, de internationale reputatie van de collectie na twee eeuwen onveranderd sterk.
Kolossale voet, marmer, 50 cm, c Rijksmuseum van Oudheden
In de hal van het monumentale pand aan het Rapenburg waarin het museum sinds 1926 is gevestigd - kern het voormalige ‘Hof van Zessen’, genoemd naar de zes nonnen die er eind 16de eeuw woonden – wacht een imponerende Egyptische tempel. Deze Tempel van Taffeh werd in 1969 door Egypte aan Nederland geschonken, veelzeggend blijk van waardering voor de inspanningen van Nederlandse wetenschappers voor het Egyptische erfgoed. Zelfs al op 18 augustus 1846 schreef de 15-jarige Théodule Devéria: ‘We hebben in Leiden een prachtig Egyptisch en Indisch museum gezien, dat complete graftomben bevat. Ik vond het erg jammer dat ik niet langer in het Egyptisch museum kon blijven om enkele van die mooie dingen te kopiëren of te tekenen.’
Het Hof van Zessen in 1788, prent Jacob Timmersmans 1788, c Erfgoed Leiden en omstreken
In de eerste jaren verwierf het RMO ook belangrijke objecten uit Nederlands-Indië, vooral van Java. De niet-Europese collectie werd in 1903 echter losgekoppeld, meer dan 4000 objecten vertrokken uit Leiden. Een Hindoe-boeddhistische godheid uit de elfde eeuw uit het Nationaal Museum van Wereldculturen, vermoedelijk Ratnassambhava, keerde voor het jubileum terug in het gezelschap van een Peruaanse aardewerk-kom uit de periode 600-1000 na Chr. in de vorm van een mannenhoofd. Elf bronzen beeldjes vertrokken in 1908 naar het Rijksmuseum omdat ze in de Renaissance werden gemaakt en niet in de Klassieke Oudheid, de Hercules is nu ook weer voor even in Leiden. Van scherf tot zwaard en van bisschopsrong tot marmeren voet: de objecten worden voorbeeldig toegelicht en in de context van twee eeuwen fascinerende verzamelgeschiedenis geplaatst: liefhebbers van de romantiek van het verleden moeten deze expositie absoluut op hun bucketlist zetten.
De expositie ‘Al 200 jaar van nu’ in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden duurt tot en met 2 september. Voor meer informatie: http://www.rmo.nl
Blik in zaal met klassieke beelden, c Rijksmuseum van Oudheden
