Karl Höcker ontspant met 'SS-Helferinnen' op de veranda van de Solahütte, juli 1944, c United States Holocaust Memorial Museum
* De expositie ‘Looking for Karl’ van Annette Behrens in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam begint op een heuveltop dertig kilometer van Auschwitz. De kampleiding liet in Miedzybrodzie Bialskie door gevangenen de Solahütte bouwen, een houten huis waar SS-officieren en 'SS-Helferinnen' bijeen kwamen in hun vrije tijd. In het foto-album dat Karl-Friedrich Höcker (1911-2000) over de uitjes naar de Solahütte samenstelde – de ontdekking in september 2007 was wereldnieuws – zien we iedereen steeds ontspannen kletsen, lachen, musiceren en zonnebaden. Niets op de 116 foto's herinnert aan gruweldaden.
Behrens (1979, Leer, Duitsland), die in 2001 als student fotografie naar Nederland kwam, raakte in de ban van deze onvoorstelbare visuele tegenstijdigheid en begon een zoektocht naar wie Höcker was geweest. Hoe had deze adjudant van de kampcommandant - en met hem zeer velen – in deze spagaat kunnen leven: als overtuigd nazi midden in de hel van Auschwitz tegelijk echtgenoot, vader en vrolijke vriend?
De Solahütte in 2008 c Annette Behrens
De expositie omvat foto’s die Behrens van het album nam in het Amerikaanse Holocaust Memorial Museum, beelden van de Solahütte en het uitzicht rondom, een geluidsband waarop een Sparkasse-collega van na de Tweede Wereldoorlog vertelt dat ze bij de bank echt nooit iets aan Höcker hadden gemerkt en de brief waarin Behrens contact met Höckers dochter zocht.
De Solahütte werd in 2011 afgebroken, waarschijnlijk niet toevallig nadat de eerste plannen waren gesmeed om van de hut een herdenkingsplek te maken. De eigenaar had vermoedelijk een winstgevender nering in gedachten. Behrens fotografeerde ook de resten van de hut.
De schoonzoon van Höcker liet haar telefonisch weten dat zijn vrouw niet over haar vader wilde praten: ze waren blij dat hij was overleden zodat ze het verleden eindelijk konden afsluiten. Werd ‘Looking for Karl’ een mislukking? Behrens ging door haar project ook de confrontatie met haar Duitse achtergrond aan en heeft misschien toch iets gekregen waarmee ze voort kan: de misdaden van de nazi’s (en hedendaagse navolgers) tot in de diepste kern begrijpen zal altijd onmogelijk zijn. Höcker kreeg zeven jaar gevangenisstraf.
De expositie 'Looking for Karl' in het Nederlands Fotomuseum duurt tot en met 23 augustus. Voor meer informatie: www.nederlandsfotomuseum.nl. Daar ook nog tot en met 23 augustus te zien: 'Faces', een groot overzicht van Europese portretfotografie sinds 1990.
De resten van de Solahütte in 2011, c Annette Behrens
