Lucas van Leyden, Madonna met kind, ca 1530, collectie en foto Rijksmuseum
*Halverwege de route door de zalen voor de middeleeuwen in het Rijksmuseum ontmoeten bezoekers dezer dagen ‘Madonna met kind’ van Lucas van Leyden(1494-1533). Het gerestaureerde schilderij – nu tóch zeker van hem - hangt er beeldschoon uitgelicht op een wand alleen. De sfeer herinnert aan die in een kapel, tikje jammer dat er geen bankje staat om even in alle rust te contempleren.
Het Rijksmuseum kocht het werk – geschilderd rond 1530 – in 1949 als een Van Leyden. Daarna rees twijfel: was de kwaliteit niet te slecht voor deze toeschrijving, was het paneel dan geschilderd door een assistent uit zijn atelier, maar hád Van Leyden eigenlijk wel een atelier? Onderzoek leverde dit jaar nieuwe inzichten op. Volgens de zaaltoelichting bij de presentatie bleek het paneel aan alle kanten kleiner te zijn gemaakt: ‘Ook is het onzorgvuldig gerestaureerd: delen werden verpoetst, overschilderd en een hele verflaag werd zelfs afgenomen.’
Tijdens de restauratie werden onder meer de vergeelde vernis en storende retouches verwijderd. Tevoorschijn kwam een schilderij met nog veel goed bewaarde delen van hoge kwaliteit. Het restauratieteam had de beschikking over werken van Van Leyden uit Straatsburg, Oslo en Norfolk Virginia om het kleurpalet en de opbouw van de verflagen te vergelijken. Infraroodlicht liet zien dat de ondertekening in zwart krijt gelijkenis vertoonde met die van ‘Maria met kind’ uit Oslo.
Leverde dat al genoeg bewijsmateriaal op om de toeschrijving aan Lucas van Leyden zeker te stellen, klap op de vuurpijl was de uitkomst van dendrochronologisch onderzoek van het paneel waarop ‘Madonna met kind’ werd geschilderd. Het hout bleek afkomstig uit dezelfde boom als de zijpanelen van Van Leydens drieluik ‘Dans om het gouden kalf’ uit dezelfde periode. Slagroom op het toetje: het Rijksmuseum heeft dat werk ook in de collectie. ‘Madonna met kind’ hangt in zaal 0.3, het drieluik is te vinden in zaal 0.6.
Voor meer informatie: http://www.rijksmuseum.nl
Lucas van Leyden, Dans om het gouden kalf, rond 1530, collectie en foto Rijksmuseum
