Meryem Slimani, uit de serie UMI, 2019, foto Stedelijk Museum Schiedam
Door Lucie Th. Vermij
*Modest fashion in Stedelijk Museum Schiedam: een expositie over ‘bescheiden’ kleding, vooral 'bedekte' kleding, vooral mode van en voor moslima’s. 'Modest fashion' verbergt lichamelijkheid, geeft vrouwen de mogelijkheid zich te onttrekken aan de seksualiserende blik van mannen. En veel moslima’s benadrukken zelf stellig dat ze vrijwillig voor hoofddoeken en sluiers kiezen omdat die hun identiteit bepalen. Het is een heel ‘issue’ in onze samenleving. Zelfs politieke partijen hebben er uitgesproken meningen over. Wie ben ik om daar stelling in te nemen? Ieder zijn/haar meug tenslotte.
De Marokkaanse sociologe Fatima Mernissi (1940-2015) was een van de eerste islamitische feministen van wie ik kritiek las op ‘onze’ westerse mode. Zij vond dat westerse confectiemode medeverantwoordelijk is voor het negatieve zelfbeeld waar veel westerse vrouwen last van hebben. Dat vrouwen van vijftig zich in modellen voor meisjes van veertien moeten persen. Terwijl in Marokko naaiateliers kledingstukken voor individuen maken. Niet zij, maar wij waren onderdrukt, door de confectie-industrie, meende Mernissi. Veel vrouwen met een wat grotere confectiemaat (plus size) kunnen van hun gading vinden in deze modest fashion. Ook daar gaat deze tentoonstelling over. Er blijkt een enorme wereldwijde groeimarkt voor 'modest fashion' te bestaan waar ook grote modemerken zich aan committeren. Want er valt veel te verdienen.
Perrine Philomeen, Hijab in Transition, 2018, foto Stedelijk Museum Schiedam
Wat valt er in Schiedam te zien? Veel werk van islamitische mode-ontwerp(st)ers, maar ook van niet-islamitische. Nederland en wereldwijd. Niet alle islamitische ontwerpsters maken wijde kleren. Wel is het duidelijk dat allen zich verhouden tot regels met betrekking tot vrouwenkleding in hun land. Ze doen mee, of ze verzetten zich, ze zijn creatief, ze zijn opstandig, er zijn vele manieren om met de culturele en religieuze regels om te gaan. Dat is verrassend om te zien. Er komen 'soepjurken' maar ook hele mooie elegante kleding uit voort. Veel beelden van gesluierde vrouwen met plezier. Stoere vrouwen, sportieve vrouwen, excentrieke vrouwen.
Kleurig en elegant zijn ontwerpen de stoffen van de Nigeriaanse ontwerpster Lisa Folawiyo. Zij perfectioneert de kunst van het dragen van een traditionele West-Afrikaanse stof door het gebruik van versieringen met kralen en pailletten. Haar kledinglijn wordt over de hele wereld gedragen.
Meriem Bouderbala, Ava Exuvae, 2019, foto Stedelijk Museum Schiedam
Ook prachtig zijn de ontwerpen door de Marokkaans-Nederlandse ontwerper Said Mahrouf, die tegenwoordig in Casablanca woont en een eigen label heeft. Hij onderscheidt zich door een minimalistische en sensuele stijl. Aanvankelijk ontwierp hij alleen jurken en rokken, maar inmiddels bevatten zijn collecties ook broeken en pakken. Op deze tentoonstelling laat hij onder meer een zwart-wit gestreepte jumpsuit zien.
Er zijn ook ontwerpen van meer eigenzinnige moslima's, zoals Perrine Philomeen, die de hoofddoek beschouwt als religieus kledingstuk maar ook als middel om persoonlijke stijl uit te drukken. Zij studeerde in 2018 af aan de Willem de Kooning Academie te Rotterdam met een collectie futuristische foto's van 'hijabsta's', modebewuste vrouwen met een hoofddoek. De hoofddoek is volgens haar ook een manier om vrouwelijkheid, ‘empowerment’ en stijl uit te dragen en zo te breken met het stereotype beeld van de moslimvrouw.
Meryem Slimani, uit de serie UMI, 2019, Stedelijk Museum Schiedam
Ook verrassend is de serie die de Rotterdamse styliste en art director Meryem Slimani maakt van haar inmiddels befaamde 66-jarige moeder, ultra-hip gestyled met felgekleurde futuristische streetwear voor Instagram, waar ze al bijna 38 duizend volgers hebben.
Spannend is het merk The Row van de Amerikaanse tweelingzussen Mary-Kate en Ashley Olsen, die ooit beroemd werden als kindsterren in de tv-serie Full House. Zij hebben modest fashion in Hollywoord geïntroduceerd, oversized minimalistische kleding. Ze laten zien dat verhullende kleding chic, fashionable en eigenzinnig is, ook populair onder millennials.
Het bleek zeer leerzaam en verrijkend je voor modest fashion open te stellen. Tenslotte is het nog maar enige generaties geleden dat de meeste vrouwen hier te lande ook van top tot teen bedekt waren. Daar zien we op de tentoonstelling ook een paar voorbeelden van. En van de 'refomeisjes' uit de Bible Belt, die soepjurken moeten dragen. Dan spiegel ik me liever aan de hippe moslima's.
‘Als ik nu met mijn puberdochters shop, zie ik ineens heel andere mode', vertelt Stedelijk Museum Schiedam-directeur Deidre Carasso in het blad Nouveau Art. 'Nu denk ik vaak als ik een vrouw op straat zie lopen: wat zou voor haar de betekenis zijn van de kleding die zij draagt? Als je als museum ook nieuw publiek wilt bereiken, dan moet je aansluiten bij wat hen bezighoudt.'
De tentoonstelling 'Modest Fashion' is te zien tot 9 februari 2020
Stedelijk Museum Schiedam, Hoogstraat 112, 3111 HL Schiedam.
https://www.stedelijkmuseumschiedam.nl/tentoonstelling/modest-fashion/
Aïda Muluneh, The world is 9, Strength in honour, 2016, foto Stedelijk Museum Schiedam
