Eva Jospin, Forêt Palatine, foto Benoît Fougeirol
Op de tentoonstelling ‘Paper Tales’ van Eva Jospin in het Noordbrabants Museum kun je je verbazen over grote sculpturen van karton. De bouwsels roepen associaties op met paleizen, tempels, priëlen, grotten, bossen. Onder de handen van Jospin verandert karton in rotsen, stenen en vegetatie. Je waant je in fantasielandschappen die je wegtrekken uit het hier en nu. Het werk is gemaakt met een verlangen naar elders, zegt ze er zelf over. Het is de eerste keer dat Jospin in Nederland is te zien.
Door Lucie Th. Vermij
Eva Jospin (1975) is een Parijse beeldend kunstenaar, dochter van Lionel Jospin, premier van 1997 tot 2002. Ze maakt sculpturen van karton, een materiaal zonder enige esthetische kwaliteit kun je zeggen, maar Jospin zag - en de bezoeker ziet nu - de ongekende mogelijkheden. Haar bouwsels zijn niet alleen indrukwekkend door hun formaat, maar ook door haar aandacht voor detail. Hoe dichterbij je komt, hoe meer je wordt gegrepen door de structuur. Je wilt het aanraken, maar dat dat niet toegestaan is moge duidelijk zijn, daarvoor is het op zich ruige materiaal veel te kwetsbaar.
Eva Jospin, zaaloverzicht Paper Tales, Noordbrabants Museum, foto Jan-Kees Steenman
Met haar reliëfs van bossen verwierf ze internationaal al grote bekendheid. Ze realiseerde installaties op prestigieuze plekken in Frankrijk: op de Cour Carrée in het Louvre, het Domaine de Trévarez in Chaumont-sur-Loire, in de Beaupassage in Parijs, op de Biënnale voor Landschap en Architectuur in Versailles en op Voyage in Nantes. In 2015 won ze de Prix de l'Académie des Beaux-Arts. Internationaal heeft ze tentoonstellingen gehad in Londen, in Kaiserslautern in de Pfaltz en in de Noord-Italiaanse stad Ferrara.
Na haar middelbare school begon Jospin in eerste instantie een opleiding in de architectuur, maar al snel stapte ze over naar de kunstacademie. ‘Ik ben erg gevoelig voor zowel architectuur als voor tuinen. Ik houd van imaginair ontworpen werelden die vorm krijgen’ , zegt ze over die combinatie. Haar sculpturen zijn architectonische fantasieën waarbij ruïnes en andere fantastische bouwwerken bij elkaar worden geplaatst. ‘In mijn achterhoofd spelen beelden van bossen, paleizen, grotten, prachtige tuinen, maar ook patronen, versieringen en oneindige details een grote rol. De natuur is een continue bron van inspiratie.’ Zelf noemt ze het een obsessie voor sedimentatie, voor mineralen, voor alles wat uit lagen is opgebouwd.
Eva Jospin, zaaloverzicht Paper Tales Noordbrabants Museum, foto Jan-Kees Steenman
De tentoonstelling in Den Bosch bestaat uit drie zalen met mooi uitgelichte werken. De ‘Cénotaphe’ (een cenotaaf is een grafmonument voor hen wier stoffelijke resten niet gevonden werden of om een andere reden niet op de plaats van het monument begraven konden worden) is een bruine toren van drie verdiepingen, samengesteld uit verschillende lagen gebeeldhouwd karton. Het werk is hier in twee delen geplaatst, omdat het te hoog was voor deze ruimte en doet denken aan Engelse landschapstuinen, aan de Parijse begraafplaats Père Lachaise en aan de Romeinse Via Appia met zijn graftombes.
Eva Jospin, zaaloverzicht Paper Tales Noordbrabants Museum, foto auteur
Ook intrigerend is ‘Nymphée’, waaruit Jospins fascinatie voor fantasierijke architecturale bouwsels en de klassieke oudheid spreekt. Een Nymphaeum was in de Griekse en Romeinse oudheid een monument met bronnen gewijd aan de bronnimfen. Het is een enorm zwevend eiland met kartonnen rotspartijen, ruïnes, gaanderijen en grotten.
En dan het Forêt Palatine, een bos in de Pfaltz: bijna zeven meter breed en meer dan vijf meter hoog. Als je dicht bij de bomen staat, zie je de ontelbare details die in dit werk zitten. In een film zie je Eva Jospin aan het werk met slijptol en schaar. Niet alleen vanwege de omvang maar ook door de aandacht voor details biologeert het werk. Elk blad, elke bloem en elke tak zijn met precisie uitgesneden. Onder haar handen verandert het karton in een secuur proces van knippen, uitsnijden en over elkaar heen leggen in rotsen, stenen en planten. In de film op de tentoonstelling (ook online te bekijken) vertelt ze hoe ze geïnspireerd raakte door een krantenfoto van mensen voor een bosrand en dat ze toen die bosrand is gaan maken. Laag na laag. Drie maanden deed ze erover. Door de details raak je geheel gedesoriënteerd. In diverse filmpjes en foto’s in de catalogus is te zien hoe de kunstenares met een paar medewerkers in haar enorme werkplaats aan het werk is. Met grote precisie snijdt en plakt en zaagt en boetseert zij repen en lagen karton tot magische werelden. Het grote gebaar en het kleine gebaar.
Eva Jospin, foto auteur
De ambitie om te verrassen met hedendaagse kunsttentoonstellingen heeft het Noordbrabants Museum met deze tentoonstelling weer helemaal waargemaakt. Jospin is echt bijzonder om te ervaren, zowel de sculpturen als haar toewijding en werkwijze. Een kleine kanttekening: de strakke witte museumzalen staan in sterk contrast met de gelaagdheid van het werk. In de catalogus zijn foto’s te zien van een opstelling in een verlaten oude kerk. Die omgeving versterkt de geheimzinnigheid en geeft je meer ruimte om jezelf in Jospins werk te verliezen.
Eva Jospin, Cénotaphe, 2020, foto Ludovic Fortin
Eva Jospin, ‘Paper Tales’
is te zien tot en met 19 september 2021 in het Noordbrabants Museum,Verwersstraat 41, 5211 HT ’s-Hertogenbosch.
https://www.hetnoordbrabantsmuseum.nl/topmenu/over-het-museum/
Catalogus:
Hans November, Eva Jospin, Paper Tales, WBooks, € 19,95
Introductiefilm over het werk met de kunstenares zelf, de journalist Yuki Kho en conservator Hans November: https://www.facebook.com/NoordbrabantsMuseum/videos/295936355213071
Eva Jospin aan het werk in haar atelier, foto Elisabeth Dannenmüller
