© collectie Peter van Straaten, Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Op 8 december was het vijf jaar geleden dat cartoonist, striptekenaar en schrijver Peter van Straaten (1935-2016) overleed. Het Allard Pierson Museum herdenkt hem met de expositie ‘Misschien valt er wat te lachen’, de titel ontleend aan de cartoon waarop een langjarig echtpaar humeurig naar het theater wandelt, een typerend Van Straaten-tafereel. 
Zijn mix van humor, ironie, oog voor het menselijk tekort en scherpe maatschappijkritiek was en is uniek: in één oogopslag herkenbaar, de tand des tijds onzichtbaar. Van Straatens productiviteit was enorm. Dankzij weduwe Els Timmerman, de Vereniging Rembrandt en het Mondriaan Fonds, kreeg het Allard Pierson maar liefst 25.000 tekeningen in bezit. Conservator Jos van Waterschoot nodigde een aantal gastconservatoren uit om daar maximaal tien favorieten uit te selecteren. Een onmogelijke opdracht, aldus de conservator, de stapels 'hele leuke' werden steeds hoger.
Emeritus-hoogleraar genderstudies en literatuurwetenschappen Maaike Meijer koos cartoons waarop Van Straaten de spot drijft ‘met mannelijke grootheidswaanzin waarin zoveel kleinheid en incompetentie zit’: ‘Zoek geen dubbele bodems, sla niet aan het interpreteren. Hoeft niet, je ziet het in één oogopslag.’ Hoogleraar klinische psychologie Willem van der Does maakt in zijn colleges en boeken veel gebruik van het verzamelde werk van Van Straaten. Van der Does: ‘Een atlas van de menselijke psyche.’ Schrijver en columnist Johan Fretz zocht naar maatschappelijke onderwerpen en vond onthutsende voorbeelden van dom conservatisme die nog niets aan actualiteit hebben ingeboet. 
Van Straatens vileine observaties van holle deftigheid in de Nederlandse eetcultuur werden uitgezocht door tv-kok/schrijfster Yvette van Boven. Van Waterschoot superviseerde - en beperkte - de selectie van de – acht - gastconservatoren. Hij stelde zelf een vitrine met jeugdwerk samen, waarin onder meer het vogeldagboek dat Van Straaten als jongen maakte. Els Timmerman toont voorbeelden van de diversiteit aan moois dat thuis aan de muur hing. Museumkijker moest ter illustratie favorieten van favorieten selecteren, ook nogal een breinbreker. Er valt in het Allard Pierson de komende maanden héél veel te lachen, de nog steeds jaarlijkse scheurkalender ligt in de winkel.
De expositie ‘Misschien valt er wat te lachen’ in het Allard Pierson Museum in Amsterdam duurt - na heropening - nog tot en met 13 maart. Voor meer informatie http://www.allardpierson.nl
