Door Lucie Th. Vermij
*Tijdens 'herfstretraite' in een wonderschoon herfstige Eifel - net op de grens met Rheinland Pfalz - verzeil ik in het pittoreske burchtstadje Kronenburg. En stuit onverwacht op de tentoonstelling 'Wege in die Moderne – De kunstenaars van de St. Lucas-Club in Düsseldorf' in het Kunstkabinett in de Hasenberghof van de Dr. Axe-Stiftung. Een aangename verrassing: het is zeer aantrekkelijk vooral impressionistisch werk.
Zo leer je weer eens wat. De kunstenaarsclub St. Lucas werd opgericht in 1892 teneinde de moderne kunst in Düsseldorf te bevorderen door het organiseren van tentoonstellingen en uitgeven van grafiekmappen. De club bestond uit een stuk of tien jonge frisse kunstenaars die alles anders wilden doen. Onder hen de broers Arthur en Eugen Kampf, Gerhard Janssen, Heinrich Hermanns, Olof Jernberg en Helmuth Liesegang. Deze 'moderne' kunstenaars werkten veelal impressionistisch. De club bestond ongeveer tien jaar. In die periode ontstonden er in het Duits taalgebied meerdere clubs van 'moderne' kunstenaars die de aandrang voelden zich expliciet te onderscheiden van de academies met hun voornamelijk historische aanpak: behalve in Düsseldorf ook in München en Dresden.
Het Kunstkabinett in de Hasenberghof van de Dr. Axe-Stiftung is een bijzonder mooi fijn museum en de tentoonstelling is verrassend, met prachtige landschappen in uiteenlopende technieken en stijlen. De schilders van de getoonde werken waren veelbelovend tot groot in hun tijd, maar hier nauwelijks bekend en ook in Duitsland inmiddels alweer bijna vergeten. Er hangen ongeveer 60 schilderijen, aquarellen en grafisch werk, waarbij Arthur en Eugen Kampf in de tentoonstelling het meest prominent aanwezig zijn. Van Arthur Kampf (1850-1950) worden veel schilderijen van personen geëxposeerd. We zien op deze tentoonstelling nauwelijks portretten van de elite, maar vooral mooie schilderijen van bedelaars en arbeiders. Enige research levert op dat Arthur Kampf vanaf het begin jaren dertig actief lid was van de NSDAP en in 1944 door Hitler zelf werd benoemd tot een van de 'godsgeschenken' van de Duitse schilderkunst. (Die informatie vind je niet bij de tentoonstelling. Je vraagt je dan af of dat relevant is bij een tentoonstelling over een club van eind 19e eeuw. En of het je appreciatie beïnvloedt. Ja dat doet het toch wel.)
Arthurs jongere broer Eugen Kampf (1861-1933) studeerde in Antwerpen en Brussel. Van hem zijn vooral mooie naturalistische en impressionistische landschappen te zien, veelal van het Vlaamse platteland. Hij was de colorist van het gezelschap.
Het is een groot genoegen om zo midden op het Duitse platteland zo'n mooi museum in te wandelen. Drie verdiepingen, mooi, ruim, wit, klassieke meubels. Geen beeldschermen en daar zijn ze trots op. Weg van de schermen, aandacht voor het ambacht.
De Dr. Axe Stichting is vernoemd naar Dr. Hans Günther Axe (1920-2008), in zijn werkzame leven een succesvol ondernemer in het verzekeringswezen. De stichting – die Axe in 1997 zelf oprichtte – heeft een breed scala aan doelstellingen. Bevordering van schilderkunst is er slechts één van. De andere doelstellingen zijn ondersteuning van slachtoffers van geweldsmisdrijven, financiële ondersteuning aan ziekenhuizen om medische apparatuur aan te schaffen, onderzoek aan universiteiten, zorg voor arme mensen, en dierenbescherming. In het 'kunstkabinet' in de Hasenberghof in Kronenburg wordt steeds andere selectie uit de uitgebreide verzameling getoond. Bij elke thematische tentoonstelling verschijnt een uitgebreide catalogus. De collectie van de stichting bevat inmiddels zo'n 400 werken en focust op de Düsseldorfer Schule.
De tentoonstelling 'Wege in die Moderne' is te bezichtigen tot 9 juni 2019
Adres: Kunstkabinett Dr. Axe Stiftung, Hasenberghof, Gerichtsstraße 12, D-53949 Kronenburg/Dahlem
Website: https://www.axe-stiftung.de/aktuelle-ausstellung.html
Catalogus: https://www.imhof-verlag.de/wege-in-die-moderne.html