Sjoerd Huizinga, Landschap, zonder jaartal, foto Lucie Th. Vermij
De tentoonstelling in Museum Drachten wordt aangeprezen met de tekst 'Sjoerd Huizinga - de grote onbekende van de Friese kunstenaarsgroep Yn ‘e line'. Voor mensen die niet bekend zijn met regionale kunstenaarsgroepen niet meteen een aansprekende lokker. Maar wie weet heeft u opgelet: twee jaar geleden had Museum Drachten de overzichtstentoonstelling Yn 'e Line te vergelijken met de Groningse kunstenaarsgroep De Ploeg, ook te lezen op Museumkijker.nl.
Door Lucie Th. Vermij
Het is altijd verhelderend landschappen door de ogen van kunstenaars te zien, dan zie je veel meer. Het Friese land is bijvoorbeeld niet alleen statisch vlak en groen, zoals je op het eerste gezicht misschien zou denken, maar levendig en kleurig: in de gewassen, de bomen, de dieren, de boerderijen, de kerken en natuurlijk de luchten. Er zijn veel Friese kunstenaars die dat hebben geschilderd, in Museum Drachten staat nu de expressionist Sjoerd Huizinga (1898-1972) centraal.
Sjoerd Huizinga, Landschap, zonder jaartal, foto auteur
Hij maakte deel uit van de expressionistische kunstenaarsgroep Yn ‘e Line met Klaas Koopmans, Pier Feddema, Jaap Rusticus en Jan Frearks van der Bij Vanaf eind jaren veertig vormden zij het gezicht van het modernisme in Friesland. De naam Yn ‘e Line verwijst naar de persoon die in het trektouw liep om een trekschuit voort te trekken en in een rechte lijn te houden. Een beeld waar deze schilders zich in herkenden, ze vonden dat ze hard moesten werken om iets te bereiken. Alle vijf waren autodidact. Ze kenden elkaar van lessen bij de Groninger Herman Dijkstra, een kunstenaar die hield van het experiment. Twee jaar geleden was in Museum Drachten het werk van de hele groep te zien. Hun thema’s zijn het landschap en het boerenleven. Huizinga is van de vijf de meest onderzoekende: hij experimenteerde met materiaal (van verdunde olieverf op papier tot viltstift en boomschors) en met kleurgebruik.
Sjoerd Huizinga, Landschap met bruggetje, zonder jaartal, foto auteur
De tentoonstelling is heel verrassend: sterke kleurige beelden van Friese landschappen, boerderijen, landerijen, maar ook portretten. Hij hield zich niet aan traditionele perspectieven, je herkent het clichébeeld van een altijd vlak groen Friesland nauwelijks terug. We zien de boerderijen schots en scheef in het vlak. Kleurige graanvelden, wilde luchten, gele boomstammen, Huizinga's stijl is niet vast te pinnen. Zijn onderzoekende houding loopt als een rode draad door deze tentoonstelling, die zo’n 75 werken omvat: veel landschappen en dorpsgezichten, maar ook (zelf)portretten en stillevens en een zaal met schilderijen gemaakt na een reis in de jaren zestig naar zijn zoon in Suriname.
Sjoerd Huizinga, Woonwagens en geel paard, zonder jaartal, foto auteur
Over Sjoerd Huizinga is weinig bekend. In het dagelijks leven was hij huisschilder in Buitenpost. Hij trouwde in 1926 met Gerritje Sevenster, dochter van een rijke boer. Ze kregen een dochtertje. Gerritje stierf negen maanden later aan tbc, waarna Huizinga terugkeerde naar zijn ouderlijk huis. Hij bleef daar tot 1937. Toen trouwde hij met verpleegkundige Janke Oosterbrug, ze kregen zoon Joop. In 1947 verhuisden ze naar Haren bij Groningen. Daar kwam hij in aanraking met De Ploeg. Hij ging daarbij zelf ook schilderen bij Blauwborgje, dé gezamenlijke plek van leden van De Ploeg.
Dat de kunstenaar enigszins in het vergeetboek is geraakt is geen wonder. Exposeren deed hij niet graag. Hij signeerde en dateerde zijn werk vaker niet dan wel en gaf het ook geen titels. Het leek wel alsof hij vond dat het allemaal niet zo belangrijk was. Na zijn dood handelde zijn familie geheel in deze geest.
Sjoerd Huizinga, Zelfportret, zonder jaartal, foto auteur
Kunstenaar en galeriehouder Jan Reinder Adema (van Galerie Jan Reinder Adema in Damwoude) raakte gefascineerd en besloot daar verandering in te brengen. Hij benaderde Huizinga's schoondochter en nam zijn werk in beheer. Een aantal werken kon hij verkopen aan Museum Drachten (dat álles wel wilde. maar daar het budget niet voor had). Er is nu ook veel te koop via Adema's galerie. De overzichtstentoonstelling kwam tot stand dankzij zijn bevlogenheid en die van Leeuwarder Courant-kunstjournalist Dirk van Ginkel. Zij gingen op zoek naar werken en verhalen, dat resulteerde in deze tentoonstelling en een biografie.
De tentoonstelling 'Sjoerd Huizinga - de grote onbekende van de Friese kunstenaarsgroep Yn ‘e line’ is tot 25 oktober 2020 te zien in Museum Drachten.
Adres: Museum Drachten, Museumplein 2, 9203 DD Drachten.
– Het boek: Dirk van Ginkel, Sjoerd Huizinga, de avonturier van Yn ‘e line. Uitgeverij Noordboek
– De verkoopexpositie: Galerie Jan Reinder Adema in Damwoude (http://www.janreinderadema.nl).
