Gastschrijver Gerda J. van Ham

Mary Cassatt, Badende vrouw, uit prentenserie The Ten, 1890-1891, Van Gogh Museum

Door Gerda J. van Ham

Het Van Gogh Museum viert 150 jaar Impressionisme met een expositie uit Nederlandse collecties. Vijftien musea en een aantal particuliere verzamelaars stonden schilderijen, beeldhouwwerken en grafiek af. De tekening, ets, litho, aquarel en pastel doen ook mee. Het resultaat is een waaier aan zonnige kleuren en lichtvoetige sensaties, waar de Franse Impressionisten om bekend staan. Minder bekend is dat de Nederlandse musea en Hollandse collectioneurs hun hand te lang op de knip hielden en veel topwerken aan […]

Lees verder →

Meisen vrouwenhaori, 1950-1970, 81 x 128 x 48 cm, inspiratie ‘Explosie’ Roy Lichtenstein. Collectie Manavello

Door Gerda J. van Ham

‘Kleine stukjes geschiedenis’, noemt de Italiaanse verzamelaar en kunsthistoricus Lydia Manavello haar Japanse kimono’s met intense kleuren en opmerkelijke patronen. Een selectie van haar verzameling is nu tentoongesteld in Japanmuseum SieboldHuis aan het Rapenburg in Leiden. Het zijn Japanse kledingstukken in een geometrische T-vorm met twee overlappende voorzijden die bijeen worden gehouden door een band (obi). Het ontwerp is zowel voor dames als heren identiek. Een kimono is gemaakt uit één stuk stof van ongeveer […]

Lees verder →

Wassily Kandinsky, Akhtyrka. Nina et Tatiana dans le véranda, 1917. Collectie Centre Pompidou

“Kleur is het klavier, het oog de hamer,

terwijl de ziel een piano met vele snaren is”

Uit: Über das Geistige in der Kunst

Door Gerda J. van Ham

Pionier, docent en uitgever Wassily Kandinsky (1866-1944), opereerde evenals een handjevol andere pleitbezorgers voor de moderne kunst, op het snijvlak van figuratie en abstractie. Vanwege zijn revolutionaire theoretische geschriften, zoals ‘Über das Geistige in der Kunst’, wordt deze imposante Rus gerubriceerd als een van de vroegste non-figuratieve kunstenaars. De expositie ‘Kandinsky, Pionier van de abstracte kunst’ in het H’ART Museum […]

Lees verder →

Tuin buitenplaats Kasteel Wijlre, Gebroken cirkel, Ad Dekkers 1971. Foto: Moniek Wegdam

Door Gerda J. van Ham

Zover het oog reikt glooiende heuvels en beboste hellingen. Alsof je een miniatuur bekijkt uit een Middeleeuws getijdenboek. Dat was het uitzicht toen ik onlangs een studievriendin in Zuid-Limburg bezocht. Zij verhuisde van het luidruchtige Amsterdam, naar de buitenaardse rust in het dorpje Mechelen, nabij Valkenburg. Aan de rand van het gazon met wilde grassen een verscholen dassenburcht. De dassen sluipen in de nacht rondom het huis, hun sporen zijn op het grindpad zichtbaar. Daaronder loopt het gazon […]

Lees verder →

Anselm Kiefer, Winterreise, 2015-2020, 310 x 600 x 1250 cm, privé-collectie, foto:; Georges Poncet

Door Gerda J. van Ham

De Duitse kunstenaar Anselm Kiefer (1945) wordt wel beschouwd als een alchemist en mysticus. In zijn jonge jaren maakte Kiefer furore met zwartgeblakerde schilderijen van desolate landschappen zonder een sprankje heldere lucht. Velen herinneren zijn Innenraum (Stedelijk Museum, 1981), de beruchte mozaïekzaal van Hitler’s kanselarij, gebouwd voor het Duizendjarige Rijk. Het is een troosteloos en vervallen decor van gesneuvelde illusies.

Door zijn beladen vroege werk, werd Kiefer veelvuldig geassocieerd met de mythen en sagen van de Germaanse geschiedenis zoals […]

Lees verder →

Wybrand Hendriks (1744-1831), Zelfportret, 1807, olieverf op paneel, 30 x 22 cm, Frans Hals Museum, Haarlem (in langdurig bruikleen aan Rijksmuseum Twenthe, Enschede

Door Gerda J. van Ham

Wybrand Hendriks (1744-1831) was een artistieke duizendpoot. Hij werd in 1785 aangesteld als kunstschilder en conservator tekeningen en prenten van het zojuist geopende Teylers Museum in Haarlem. Samen met zijn vrouw Agatha Ketel nam hij zijn intrek in het Pieter Teylers Huis gelegen aan de Damstraat, om de hoek bij het Spaarne. Hendriks ontplooide zich in zijn functie als ‘kastelein’ van het Teylers Museum tot […]

Lees verder →

© Alex Katz, Blue Umbrella 2, 1972, © Pictoright Amsterdam 2023. olieverf op linnen/oil on linen 243,8 x 365 cm, Private Collection, New York

Alex Katz: ‘The only person you don’t want to bore is yourself’

Gerda J. van Ham

The American artist Alex Katz (1927) is a living legend. He still paints every day in his fifth-floor loft in Soho, New York, or from his Maine country house. He needs stairs, construction lamps and large brushes for his enormous canvases. At an advanced age, Katz also works with cardboards (preliminary studies). Along the enlarged contours […]

Lees verder →