Vincent van Gogh (1853-1890), Het Gele Huis (De Straat), Arles, 1888, collectie Vincent van Gogh Museum, te zien op de TEFAF 2013
* De pijlsnelle groei van de Chinese kunst- en antiekmarkt is vorig jaar voor het eerst in drie jaar tot stilstand gekomen. Door de afkoeling van de Chinese markt daalden de verkopen met 24 procent naar 10,6 miljard euro. Vooral op veilingen – de grootste drijvende kracht achter de Chinese groei - ging het minder. Daar daalden de verkopen met 30 procent. Deze cijfers werden donderdag bekendgemaakt tijdens de perspresentatie van de TEFAF in Maastricht, de internationale kunst- en antiekbeurs die tot en met 24 maart weer kopers en kijkers van over de hele wereld zal trekken. De rijksten komen per vliegtuig, zodat het voor Maastricht Airport ook altijd hoogtijdagen zijn.
De TEFAF laat jaarlijks de ontwikkelingen op de kunstmarkt onderzoeken. Het rapport over 2012 - opgesteld door Clare McAndrew, specialist in de economie van de kunstmarkt – meldt naast de terugval van China ook een wereldwijde krimp van de kunst- en antiekmarkt. Onder invloed van afnemende groei en aanhoudende onzekerheid zijn de verkopen wereldwijd met zeven procent teruggevallen naar 43 miljard euro. McAndrew constateerde dat veel kunstkopers hun risico minimaliseren door zich te richten op de bekendste kunstenaars in het topsegment van de markt, waardoor vooral hedendaagse kunst het goed doet.
China was in 2011 voor het eerst de grootste kunst- en antiekmarkt ter wereld, met een aandeel van 30 procent van het mondiale totaal. De VS zakten dat jaar voor het eerst terug naar de tweede plaats. De belangrijkste redenen voor de Chinese terugval waren een vertraging in de economische groei en aanhoudende beperkte liquiditeit. Maar bovendien was er volgens McAndrew een geringer aanbod van kwalitatief hoogwaardige kunstwerken: ,,In de loop van het jaar waren ook minder kunstfondsen en andere speculanten actief in China.’’ De kunst- en antiekmarkt in de VS kan juist terugkijken op een goed 2012. De verkoopcijfers in de VS stegen met vijf procent naar 14,2 miljard euro, waarmee de Amerikanen met een marktaandeel van 33 procent hun leidende marktpositie heroverden. De Chinezen vielen terug naar 25 procent, Groot-Brittannië eindigde met 23 procent op de derde plaats.
McAndrew verrichtte voor het eerst grondig onderzoek naar de kunstmarkt in Brazilië, een van de belangrijkste opkomende economieën van de wereld. De verkopen in Brazilië bedroegen in 2012 één procent van het mondiale totaal, met een bedrag van 455 miljoen euro. De TEFAF- handelaren krijgen wellicht ook al vermogende Braziliaanse verzamelaars in hun stand. Maar McAndrew waarschuwt in haar rapport alvast: ,,Belastingbeperkingen en importregelingen blijven een groot struikelblok voor de internationale ontwikkeling van de Braziliaanse kunstmarkt.’’
Het aanbod op de TEFAF 2013 is zoals altijd zeer divers en van hoge kwaliteit. Donderdag werd ook bekend dat Otto Naumann voor 14 miljoen dollar het ‘Portret van een heer in zwarte tuniek met witte opstaande kraag’ - van de Spaanse schilder Velasquez te koop aanbiedt. Een van de hoogtepunten bij Johnny van Haeften is een schilderij met de ontmoeting tussen Nausicaa en Odysseus voor Jacob Jordaens (1593-1678). De vraagprijs is niet bekendgemaakt. De studie voor deze compositie – een schets voor een tapijt dat nooit werd gemaakt - is te vinden bij Jean-Luc Baroni. Deze werken zijn voor het eerst sinds hun creatie weer samen, vermoedt de beursorganisatie. De jaarlijkse tentoonstelling in TEFAF Paper is gewijd aan achttien zelden getoonde tekeningen van Vincent van Gogh uit de collectie van het Van Gogh Museum.
Voor meer informatie: www.tefaf.com en www.vangoghmuseum.nl.
