Illustratie Dick Bruna, 1997, copyright Mercis bv
* Toen Dick Bruna (1927) vlak na de Tweede Wereldoorlog stage ging lopen bij een uitgeverij in Parijs – het was zijn vaders bedoeling dat hij het familiebedrijf zou overnemen – maakte hij voor het eerst kennis met werk van Henri Matisse, Fernand Léger en Picasso. Van thuis kende hij alleen een platenboek met Rembrandt en Van Gogh. Bruna was diep onder de indruk en wist het meteen zeker: hij ging kunstenaar worden. Dat Bruna’s nijntje – wereldwijd geliefd konijn dat in 1955 het licht zag als schepping voor zijn eenjarige zoon - dit jaar zestig is geworden, kreeg al veel aandacht. Het Rijksmuseum zorgt voor de feestelijke klap op de vuurpijl met ‘Dick Bruna. Kunstenaar’, samengesteld door conservator 20ste eeuw Caro Verbeek.
Karnemelk omdat t zo fris is, Dick Bruna, 1971, copyright Mercis bv
Aangevuld met bruiklenen uit het Centraal Museum in Utrecht en van de kunstenaar zelf, kon Verbeek putten uit 160 tekeningen, affiches, prenten en ontwerpen die Mercis bv – zaakwaarnemer van Bruna - in 2011 in langdurig bruikleen aan het Rijksmuseum gaf. De expositie focust voor het eerst uitgebreid op de kunsthistorische context. Bruna liet zich voor zijn boekomslagen, affiches, collages en tekeningen inspireren door Matisse, Léger, Willem Sandberg, H.N. Werkman en Bart van der Leck. Maar – maakt de expositie stap voor stap aanschouwelijk - Bruna’s originaliteit en authenticiteit kwamen daarbij nooit in het geding. Hij combineerde technieken van zijn grote voorbeelden - zoals knippen, scheuren en loslaten van perspectief - om er steeds weer zijn geheel eigen ding mee te doen.
Blijf eens lekker thuis met een Zwart Beertje, Dick Bruna, 1963, copyright Mercis bv
Bij de expositie verscheen een prachtige catalogus met bevlogen tekst van Verbeek en een al even wonderschoon prentenboek. Met Bruna’s naast meesterwerken, tekst was niet nodig. Verbeek: ‘De wereldwijde waardering voor nijntje zegt iets over de wonderlijke universele capaciteit van de mens om raak getroffen klare lijnen, vlakken en verhoudingen te vertalen naar gevoelens die wij allemaal kennen. Het gemak waar deze vertaalslag mee gepaard gaat, zegt echter nog veel meer over het talent van een kunstenaar die het complexe kan reduceren tot het meest basale. Misschien is het juist hierdoor dat niet alleen vele nationaliteiten, maar ook alle leeftijden Bruna’s beeldtaal begrijpen.’
De expositie ‘Dick Bruna. Kunstenaar’ in het Rijksmuseum duurt tot en met 15 november. Voor meer informatie: http://www.rijksmuseum.nl
Compositie meisje met koe, Bart van der Leck, ca 1921, Rijksmuseum, Amsterdam
