Vincent van Gogh, een maaier met sikkel naar Millet, 1880, Uehara Museum Shimoda Japan
* Mons (Bergen), per trein een uur in zuidelijke richting vanuit Brussel, is in 2015 Culturele Hoofdstad van Europa. In samenwerking met achttien partnersteden belooft het programma 300 officiële evenementen en zo’n duizend culturele activiteiten die de regio ook na 2015 een nieuwe dynamiek moeten geven. Er zijn maar liefst 45 tentoonstellingen gepland met als spectaculaire opening, door de komst van een uit het oog geraakte en nooit eerder tentoongestelde tekening van Van Gogh uit Japan, de expositie ‘Van Gogh in de Borinage, de geboorte van een kunstenaar’, als thema een museale primeur.
Gastconservator Sjraar van Heugten, voormalig hoofd collecties van het Van Gogh Museum en nu druk bezet freelance-tentoonstellingsmaker, geeft vanaf 25 januari in het BAM (Beaux-Arts Mons) met ruim 70 schilderijen en tekeningen uit internationale collecties en brieven voor de eerste keer een overzicht van de periode (van december 1878 tot oktober 1880) die Van Gogh in de Borinage doorbracht. Na twaalf ambachten en dertien ongelukken was Vincent naar de Belgische mijnstreek getrokken om zijn geluk te beproeven als evangelist.
Ook dat mislukte, waarna Vincent in augustus 1880 tenslotte het besluit nam kunstenaar te worden. Van de tekeningen die hij in de Borinage en aansluitend in Brussel (van oktober 1880 tot april 1881) maakte, is weinig bewaard gebleven. Dankzij het fijnmazige netwerk van Van Heugten kan Mons in 2015 een heuse Van Gogh-primeur presenteren: de tekening uit 1880 van een maaier met sikkel naar een voorbeeld van Millet uit het Uehara Museum of Modern Art in Shimoda. De verblijfplaats was al tientallen jaren onbekend toen Van Heugten besloot navraag te doen bij een 'oud' contact in dit Japanse museum.
Van Gogh - geen natuurtalent - heeft de eerste jaren naast tekeningen van mijnwerkers en landschappen, als oefening (‘De wortel van alles is teekenen’) vooral veel kopieën naar prenten en tekenvoorbeelden gemaakt. De Franse ‘boerenschilder’ Millet zou altijd een belangrijke inspiratiebron voor hem blijven.
Voor meer informatie over Mons 2015 Culturele Hoofdstad van Europa: www.mons2015.eu. Zie ook: www.vangogh2015.eu.
Stadhuis van Mons, foto Joape, Creative Commons
