Antoon Bauduin, Twee samoerai (detail), circa 1865, uit schenking Bauduin-collectie mevrouw A.M. van Munster van Heuven-Sprenger van Eyk, Warnsveld
De tentoonstelling 'Vroege foto's van Japan' in het Rijksmuseum omvat gerestaureerde, maar veelal toch nog zichtbaar beschadigde foto's van de broers Anton en Albert Bauduin. Nadat er in 1985 brand was gesticht in hun huis ontdekten de erfgenamen, de familie Munster van Heuven-Sprenger van Eyk, een ongeopende kist waarin zich 121 foto's uit het Japan van rond 1865 bleken te bevinden. De kist had de foto's tegen complete vernietiging beschermd. De familie schonk de zeldzame vroege impressies een paar jaar geleden aan het Rijksmuseum.
De foto's zijn vermoedelijk gemaakt door Antoon Bauduin (1820 - 1885), arts. Op uitnodiging van de Japanse regering arriveerde hij na de opening van de grenzen in 1862 in Japan om les te gaan geven aan de Nagasaki Yojosho Medical School. Broer Albert (1829-1890) was tegelijkertijd werkzaam bij de Nederlandse Handelmaatschappij op Dejima, het kunstmatige eiland in de baai van Nagasaki dat tot 1859 uitsluitend voor Nederlanders toegankelijk was.
Antoon Bauduin, Zelfportret met een Japanse collega-arts, ca. 1865, albuminedruk
Fotograferen was toen nog een tijdrovend complexe en kostbare klus. Dat belemmerde Antoon niet om een grote variatie aan beelden vast te leggen of in samenspraak met zijn broer aan te kopen als hij er geen geschikte apparatuur voor bij zich had: van collega's, vrienden en kennissen tot schepen voor anker, oogstende boeren en samoerai. De samenstellers van de expositie prijzen speciaal de portretten die Antoon maakte: omdat hij niet in een studio werkte en zijn modellen kende, poseerden ze meer ontspannen dan ze anders hadden gedaan.
Antoon Bauduin, Groepsportret op Dejima, derde van rechts Antoon, zittend links Albert, ca. 1865, albuminedruk
Er is voor de expositie een selectie van vijftig exemplaren gemaakt, een magische reis naar een land dat in sneltreinvaart de erfenis van eeuwen van isolement van zich af zou gaan schudden.
De expositie 'Vroege foto's van Japan' in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum duurt tot en met 4 september. Voor meer informatie, ook over de zomertentoonstellingen 'Modern Japans lak' en XXL Papier, die ook nog duren tot en met 4 september: http://www.rijksmuseum.nl
Felice Beato (toegeschreven), Portret van een man in samoerai-uitrusting, ca 1865, albuminedruk
