*Shadi Ghadirian (Iran, 1974) is een van de vele buitenlandse fotografen tijdens de editie 2018 van het tweejaarlijkse BredaPhoto Festival, met zeven weken foto’s op binnen- en buitenlocaties en een uitgebreid randprogramma. Het thema is ‘To Infinity and Beyond’, waarmee de curatoren bezoekers aan het denken willen zetten over het effect ‘van de alsmaar voortrazende wetenschap’. Zwart-wit gesteld: louter vooruitgang of doos van Pandora? De fotografen – geclusterd in onder meer de domeinen ‘biology’, ‘god’ en ‘society’ – laten op het festival de vele kansen, gevaren en dilemma’s van vooruitgang zien.
Ghadirian drukte in 1998 in de serie ‘Quajar’ haar dilemma uit: ze voelde zich ingeklemd tussen traditie en moderniteit. Ze liet vriendinnen en familieleden poseren in traditionele kleding met ‘moderne iconen’ als een stofzuiger, gettoblaster en blikje cola. Voor de foto waarop gesluierde vrouwen een spiegel vasthielden waarin een boekenkast werd gereflecteerd, kreeg Ghadirian een prijs. Die werd ingetrokken toen het Iraanse ministerie van Cultuur de foto te controversieel vond. Is er sinds 1998 veel veranderd? Ghadirian verwierf met ‘Quajar’ internationale bekendheid, dat zal hebben gescheeld.
Haar werk is tijdens BredaPhoto te zien in de buitenlucht vanaf het ‘Infinity Path’, ontworpen door het architectenbureau MVRDV voor de Chassé Promenade als openlucht fotomuseum en ‘landmark’ voor Breda. Vanaf de elegant zigzaggende loopbrug met prachtig uitzicht over de historische binnenstad, kunnen ook de virtuoze variaties op het schoonheidsideaal van Westafrikaanse mannequins van Joanna Choumali (Ivoorkust, 1974) worden bewonderd. Hier juist optimisme over kansen op vooruitgang.
In het nabijgelegen Breda Botanique, nog even Breda’s Museum in de Chassé Kazerne, worden onthutsende zalen gevuld door de Frans-Venezolaanse fotograaf Mathieu Asselin (Frankrijk, 1973). Hij fotografeerde de zeer ernstige fysieke gevolgen van het chemische ontbladeringsmiddel Ancient Orange dat het chemiebedrijf Monsanto (tegenwoordig Bayer) produceerde voor de Amerikaanse troepen tijdens de Vietnam-oorlog. Het Amerikaanse bedrijf introduceerde in 1996 zijn eerste genetisch gemodificeerde zaden, er daarbij voor zorgend dat landbouwers de zaden niet kunnen bewaren zodat ze er ook geen eigenaar van kunnen zijn. Asselin: ‘Hierdoor verschuift de machtsverhouding van de boeren naar de bedrijven, die nu zo’n 80 % van de markt van gmo-mais en 93 % van de gmo-soja in handen hebben.’
Geert van Kesteren (Nederland, 1966) maakte voor de Koepelgevangenis ‘The Believers’, een video-installatie over de manier waarop ‘dataïsme’ – het idee dat het universum uit datastromen bestaat – een plek tussen de grote religies opeist. Uit de – voortreffelijke – catalogus: ‘In Israël, waar hij al jaren woont, zag hij hoe ons digitale leven haast religieuze trekjes krijgt. Hij filmde Samaritanen die al duizenden jaren de Gerizim berg beklimmen, maar ook mensen die alles met hun telefoon filmen en delen. Van Kesteren: ‘Ze worden onderdeel van de datastroom, het nieuwe levensdoel’.’ Selfies maken bij de Klaagmuur, zou het gelukkiger maken?
Tijdens de opening van BredaPhoto werd de benoeming van Jan Dirk van der Burg tot Fotograaf des Vaderlands bekendgemaakt. Voor informatie over het overvloedige aanbod van het festival – hier maar enkele voorkeuren van Museumkijker toegelicht – zie http://www.bredaphoto.nl